"Təhrif olunmuş Azərbaycan hərb tarixinin gerçəkləri" - Qərbi Azərbaycan Xronikası

Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində hazırlanan "İrsimiz" rubrikasının növbəti buraxılışı təqdim edilib. Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Elçin Əlibəylinin təqdimatında gedən bu buraxılışda mühüm tarixi məsələlər müzakirə olunub. Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Səbuhi Əhmədov çıxış edərək təhrif olunmuş Azərbaycan hərb və silah tarixinin gerçəklərindən danışdı. O qeyd etdi ki, sosial şəbəkələrdə azərbaycanlılar silahsız bir xalq kimi göstərilir. Bu yanlış təqdimatın kökləri sovet dövrünə gedib çıxır; Sovetlər Azərbaycanı zəif bir xalq kimi təqdim edib, Azərbaycan hərb tarixini isə susdurublar.

Dr. Əhmədov belə iddialara qarşı çıxaraq tarixi faktları irəli sürdü. **Uzun Həsən** hakimiyyəti və **Babək üsyanı** dövrləri Azərbaycan silah tarixi barədə çoxlu sübutlar verir. O, cəngəvərliyin Avropadan əvvəl Azərbaycanda sosial institut kimi mövcud olduğunu vurğuladı. Ancaq onun sözlərinə görə, tarixi mənbələrdə Azərbaycan silahı kölgədə qalıb, hərb gücü qlobal tarixdən kənarda saxlanılıb. Bu gizlədilmə və silinmə halları Azərbaycan silah tarixinin kimlərin göstərişi ilə yoxa çıxarıldığını göstərir.

Tarixçi öz çıxışında bir neçə spesifik məsələyə aydınlıq gətirdi. Səbuhi Əhmədov Bizans imperiyasının Azərbaycan torpaqlarına davamlı yürüşlərinin, qılınc gücü ilə qurulan Azərbaycan dövlətlərinin nədən unudulduğunu izah etdi. Həmçinin, "Qırxlar təpəsi"ndə tapılan döyüşçünün tarixi necə dəyişdirməsinə və "Kitabi Dədə Qorqud"da bəhs edilən qara donlu kafirlərin kim olduğuna dair məlumat verdi. Bu araşdırmalar Azərbaycanın zəngin və döyüşkən keçmişini yenidən gündəmə gətirir.

Bu cür tarixi araşdırmalar Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin əsas məqsədlərindən biridir. Layihə tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması və tanıdılması, azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qalması faktlarını ortaya çıxarmağa yönəlib. Bu ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin və saysız-hesabsız maddi mədəniyyət nümunələrinin - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray qalıqları, karvansaralar, körpülər, at-qoç heykəlləri, məbəd və məscidlərin üzə çıxarılması lazımdır. Bütün bunlar həmin ərazinin **təmiz Oğuz-Türk məskənləri** olduğunu təsdiqləyən faktları dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün aparılır.

Layihə eyni zamanda Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələri təbliğ edir. Prezident İlham Əliyevin "Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb" fikri bu işin əsasını təşkil edir. Əsas vəzifə dünya ictimaiyyətinin də bu gerçəyi bilməsidir. Bu məqsədlə layihə tarixçilərin düşüncələrini, eləcə də deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayələrini işıqlandırır.