Üzv dövlətlərin borcları BMT-nin maliyyə vəziyyətini ciddi şəkildə çətinləşdirib

Üzv dövlətlərin Birləşmiş Millətlər Təşkilatına (BMT) üzvlük haqlarını vaxtında ödəməməsi təşkilatın maliyyə vəziyyətini gərginləşdirib. Ödənişlərin gecikməsi nəticəsində təşkilatın təxminən 1,6 milyard dollarlıq borcu yaranıb.

BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş Baş Assambleyanın büdcə məsələlərinə baxan Beşinci Komitəsinin iclasında çıxışı zamanı bu ciddi maliyyə sıxıntısından danışıb. Onun sözlərinə görə, təşkilat 2024-cü ilin sonuna qədər yığılmış 760 milyon dollarlıq borcla mübarizə aparmaq məcburiyyətindədir. Bundan əlavə, 2025-ci il üzrə gözlənilən 877 milyon dollarlıq ödəniş hələ daxil olmayıb. Hazırda 193 üzv dövlətdən yalnız 145-i 2025-ci il üzrə ödənişlərini tam həyata keçirib. Bu vəziyyət xüsusilə çətindir, çünki BMT-nin əsas donorları sayılan Amerika Birləşmiş Ştatları və Rusiya kimi ölkələr hələ də üzvlük haqlarını ödəməyiblər.

Qeyd edilən maliyyə çatışmazlıqları səbəbindən BMT 2026-cı il üçün büdcəsini yeniləyib və onu əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb. Yenilənmiş büdcə 15 faiz azaldılaraq 3,238 milyard dollar səviyyəsində müəyyən edilib. Bu kəsirlər nəticəsində BMT 2 681 vəzifənin ixtisarını planlaşdırır. Bundan başqa, xüsusi siyasi missiyaların büdcəsi də 21 faizdən çox azaldılır. Bəzi dövlətlər büdcə ilə bağlı sənədlərin gec təqdim olunmasından narahatdırlar. Onlar həmçinin ixtisarların əsasən aşağı səviyyəli heyəti əhatə etməsindən narahatlıqlarını bildiriblər. Yeni büdcə planı ilin sonunadək Baş Assambleya tərəfindən təsdiqlənməlidir.