Bu şəxslər vaxtından əvvəl pensiya ala bilər

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Nazirlər Kabinetinin “Əmək pensiyalarının təyin edilməsi, hesablanması, yenidən hesablanması, bir növdən başqa növə keçirilməsi və ödənilməsi Qaydası”nda edilən son dəyişikliklərə aydınlıq gətirib. Bu yeniliklər xüsusi şəraitdə çalışan şəxslərin güzəştli pensiya hüquqlarını daha əlçatan edir. Yeraltı işlərdə, incəsənətin xüsusi sahələrində, əmək şəraiti xüsusilə zərərli və ağır olan işlərdə işləyən şəxslər erkən dövrdə pensiya təyinatı üçün müraciət edə bilər. Əvvəllər bu təyinat digər sənədlərlə yanaşı, mütləq işəgötürən tərəfindən təqdim edilən arayışa əsaslanırdı. İndi isə fərqli vəziyyətlər nəzərə alınır. Əgər müəssisə fəaliyyət göstərmirsə və arayışın təqdim edilməsi mümkün deyilsə, şəxsin işlədiyi peşənin Nazirlər Kabinetinin təsdiqlədiyi siyahıya uyğunluğu əsas götürüləcək. Bu halda onun müvafiq iş dövrü güzəştli iş stajına daxil edilir və o, erkən pensiya hüququ qazanır.

Yeni dəyişikliklər sayəsində, sənədləşdirmə problemləri olan şəxslərin sosial müdafiəsi gücləndirilir. Şəxsin güzəştli sahədə iş stajının hesablanması üçün müasir sistemlərdən istifadə olunur. Stajın hesablanması ilkin olaraq “Əmək və Məşğulluq” altsistemindən alınmış əmək müqavilələrinə dair çıxarışdakı qeydə əsasən aparılır. Bu, rəqəmsal uçotun vacibliyini göstərir. Digər hallarda isə, yəni altsistemdə məlumat olmadıqda, əmək kitabçasında olan qeydlər və ya Dövlət arxivinin rəsmi arayışı hesablamaya cəlb edilir. Bu sistem, ağır işlərdə çalışmış şəxslərin stajlarının itirilməsinin qarşısını almağa kömək edir.

Qərarla qulluq əlavəsi alan və işləməyə davam edən şəxslərin əmək pensiyasının hesablanması mexanizmi də dəyişdirilib. Yeni qaydaya görə, bu kateqoriyadan olan şəxsin pensiyası hesablanarkən iki fərqli məbləğ müqayisə edilir. Əməkhaqqı əsasında hesablanan pensiya məbləğlərindən və ya pensiya kapitalı əsasında hesablanan məbləğlərdən hansı yüksək olarsa, vətəndaşa məhz həmin məbləğ təyin olunacaq. Bu yanaşma işləyən pensiyaçıların maddi vəziyyətini yaxşılaşdırır. Qaydalarda edilən bütün bu dəyişikliklər sənədlərdə təkmilləşdirmə və mövcud normativ-hüquqi bazaya uyğunlaşdırma məqsədi daşıyır.