BBC Təhqiqatı: Sierra Leone-də Qara Magiya Ayinləri üçün Qətlə Yetirilən İnsanlar və Orqan Alveri

BBC Africa Eye-ın apardığı araşdırma, Sierra Leone-də qara magiya mərasimləri ilə əlaqəli cinayətlərin bir çox ailəyə böyük faciələr yaşatdığını ortaya çıxarıb. Təhqiqat, ayin qurbanları üçün bədən hissələrinin və orqanların alveri ilə məşğul olan şəbəkələri dərindən araşdırıb. Dörd il əvvəl qara magiya ayini üçün öldürülməsindən şübhənilən 11 yaşlı oğlanın anası Sallay Kalokoh, hələ də heç kimin ədalət qarşısına çıxarılmamasından məyus olduğunu bildirir. Sallay Kalokoh BBC Africa Eye-a danışarkən, oğlu Papayonun cəsədinin həyati orqanları, gözləri və bir qolu itkin vəziyyətdə tapılmasını təsvir edir. O, "Bu gün əzab çəkirəm. Uşağımı öldürdülər və indi sadəcə sükut var," deyir. Balıq satmaq üçün bazara gedən Papayo geri qayıtmadı; ailəsi onu iki həftə axtardıqdan sonra cəsədinin hissələrini bir quyunun dibində tapdılar. Kalokoh bu cür hadisələrin ölkədə tez-tez baş verdiyini və bu səbəbdən uşaqlara həmişə yad adamlardan hədiyyə almamağı tövsiyə etdiklərini vurğulayır.

Ölkənin mərkəzi hissəsində baş verən bu "juju" (qara magiya) ilə əlaqəli qətllər xəbərləri tez-tez gəlsə də, səlahiyyətli orqanlar tərəfindən lazımi şəkildə təqib edilmir və istintaq olunmur. Bu cür cinayətlərdə qurbanlar, orqanlarının və əzalarının yasaq "juju" cadugərlərinin mərasimlərində istifadə edilməsi üçün qətlə yetirilir. Bu cadugərlər, insan bədən hissələrinin ayinləri daha güclü etdiyinə inanır və var-dövlət və güc vəd etdikləri müştərilərindən böyük pullar alırlar. BBC Africa Eye, özlərini juju şamanı kimi təqdim edən və ayinlər üçün insan əzaları tapa biləcəklərini söyləyən iki nəfəri tapdı. Hər ikisi də böyük bir şəbəkənin hissəsi olduqlarını iddia etdi. Komandamızın üzvü, güc əldə etmək istəyən Osman adlı bir siyasətçi obrazına girdi. Kambia bölgəsindəki gizli məbədində Kanu adlı bir şamanla görüşdük. Qırmızı mərasim maskası taxan Kanu siyasi əlaqələri ilə fəxr edirdi və Qərbi Afrikada böyük müştərilərinin olduğunu iddia edirdi. İkinci görüşdə, Kanu inam qazandı və Osman’a işinin sübutu kimi qadın kəllə sümüyü göstərdi. Bir ayin üçün qadın əzalarına ehtiyacı olduğunu deyən Osman’a Kanu dərhal qiymət təyin etdi: "Bir qadının qiyməti 70 milyon Leone (3 min ABŞ dolları)." Təhlükəsizlik resurslarının çox məhdud olması səbəbindən - 8.9 milyon əhalisi olan ölkədə cəmi bir patoloq var - bu cinayətlərin dəlillərinin toplanması və faillərin izlənilməsi demək olar ki, imkansızdır.

Bu cür "juju" şamanları bəzən özlərini otacı (ənənəvi şifacı) kimi təqdim edir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, Sierra Leone-də təxminən 45 min ənənəvi şifacı olduğu halda, qeydiyyatdan keçmiş həkimlərin sayı cəmi 1000 nəfərdir. Bu vəziyyət, ölkənin bir çox sakinini müalicə üçün şifacılara müraciət etməyə vadar edir. Sierra Leone Ənənəvi Şifacılar Şurasının sədri Şeku Tarawallie, Kanu kimi şəxslərin otacıların adını pisə çıxardığını deyərək, güc və pul həvəskarlarının ayin cinayətlərinin əsas səbəbi olduğunu bildirir. BBC-nin istintaqı zamanı, İdara adlı digər bir şübhəlinin komandasının qurban təyin etdiyini iddia etdiyi telefon zəngi qəbul edildikdə, polis rəisi İbrahim Sama ilə əlaqə quruldu. Polis, bu cür əməliyyatlarda kömək edən şifacı Tarawallie ilə birlikdə reyd keçirməyə qərar verdi. İdara damda bıçaqla tutuldu və evdə insan sümükləri, saçları və qəbiristanlıq torpağı tapıldı. İdara və daha iki nəfər həbs edilsə də, sonradan girovla sərbəst buraxıldı. Təəssüf ki, hətta yüksək profilli işlərdə belə irəliləyiş olmur. Məsələn, 2023-cü ildə Ali Məhkəməyə göndərilən bir universitet müəlliminin qətli işi irəliləmədi. BBC-nin araşdırması zamanı müəllifin 28 yaşlı əziz qohumu Fatmata Conteh Makeni şəhərində öldürüldü. Onun meyitinin bəzi dişlərinin əksik olması, bu hadisənin də ayin cinayəti ola biləcəyi şübhəsini artırdı. Ailəsi otopsi üçün pul ödəsə də, qəti nəticə əldə edilməyib və heç kim həbs olunmayıb.