Texnologiya Nəhəngləri Casus Proqram Müharibəsinə Başladı: Apple və Meta (WhatsApp) İstifadəçiləri Necə Qoruyur?

Casus proqram istehsal edən şirkətlər Ağ Evlə əlaqələrini möhkəmləndirməyə çalışarkən, texnologiya nəhəngləri bu cəhdlərə ciddi cavab verdilər. Apple və Meta (WhatsApp-ın sahibi) rəsmi şəkildə bəyan etdilər ki, öz istifadəçilərini "muzdlü casus proqramlardan" qoruyacaqlar. Bu bəyanatlar göstərir ki, texnologiya şirkətləri platforma istifadəçilərinin yanında durur və artan nəzarət narahatlıqlarına qarşı çıxırlar. Xüsusilə İsraillə əlaqəli olan iki casus proqram şirkətinin, potensial Tramp administrasiyası ilə yaxınlaşma yollarını axtardığı bildirilir. Bu inkişaflar fonunda Apple və Meta öz platformalarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün fəaliyyətə keçir.

Bu şirkətlərdən birincisi "Pegasus" adlı güclü mobil casus proqramı ilə tanınan NSO Group-dur. Keçmişdə çoxsaylı qalmaqallar səbəbilə ciddi maliyyə çətinlikləri ilə üzləşən NSO, bu yaxınlarda ABŞ mərkəzli investor qrupu tərəfindən satın alınıb. Şirkətin yeni sədri, Donald Trampın ilk dövründə İsraildə səfir işləmiş David Fridmandır. Fridman mətbuata açıqlama verərək, Ağ Evlə əlaqə qurmaq və NSO-nun xidmətlərini Amerika hüquq-mühafizə orqanlarına satmaq istədiklərini açıq şəkildə bildirdi. Digər İsrail şirkəti isə "Graphite" adlı casus proqram hazırlayan Paragondur. Paragon bu yaxınlarda Amerika investisiya firması Red Lattice tərəfindən alınıb. Bu iki kibersilah distribyutoru yenidən Tramp administrasiyası ilə əlaqə qurmağa çalışır ki, bu da casus proqram sənayesinin ABŞ hökumət strukturlarına nüfuz etmək cəhdini göstərir.

Paragonun əvvəllər ABŞ hökuməti ilə işlədiyi və 2024-cü ildə Bayden administrasiyası dövründə ABŞ İmmiqrasiya və Gömrük İdarəsi (ICE) ilə müqavilə imzaladığı aşkarlandı. Mətbuat xəbər verənədək Ağ Evin bu razılaşmadan xəbərsiz olduğu bildirilir. Müqavilə daha sonra dayandırıldı. Bunun səbəbi, casus proqram təminatının insan hüquqları pozuntularında istifadəsini qadağan edən 2023-cü il fərmanına əməl olunub-olunmadığını müəyyən etmək idi. Həm NSO, həm də Paragon, Meta-nın WhatsApp və Apple-ın iMessage kimi məşhur mesajlaşma platformalarını sındırmaqda ittiham olunur. ABŞ administrasiyasının bu məsələdə mövqeyi ziddiyyətli qalır. Bayden administrasiyası 2021-ci ildə NSO-nu milli təhlükəsizlik riski yaratdığına görə "qara siyahıya" saldı, lakin FTB-nin uzun müddət daxili araşdırmalarda bu proqramdan istifadə etməyi düşündüyü məlumdur.

Texnologiya nəhəngləri bu narahatedici hallara qarşı öz qoruma vədlərini təqdim etdilər. Apple-ın sözçüsü bəyan etdi ki, "Təhdid bildirişləri, muzdlu casus proqramlar tərəfindən fərdi şəkildə hədəf alınmış istifadəçilərə məlumat vermək və onlara kömək etmək üçün nəzərdə tutulub. Coğrafi yerləşmə bu bildirişlərdə heç bir rol oynamır." Meta-nın sözçüsü isə əlavə etdi ki, "WhatsApp-ın prioriteti muzdlu casus proqramların hakerlik cəhdlərinin qarşısını almaq, yeni qorunma qatları yaratmaq və cihazları risk altında olan şəxslərə xəbərdarlıq etməkdir." Texnologiya şirkətlərinin bu addımı, casus proqram firmalarının artan siyasi təsir axtarışına qarşı sərt bir mövqe sərgiləyir və milyonlarla istifadəçinin kibertəhlükəsizliyini qorumağa yönəlib.