Azərbaycan və qazax xalqlarını eyni soykökə əsaslanan çoxəsrlik dostluq, qardaşlıq birləşdirir - Vüqar Rəhimzadə

Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən olan ikitərəfli əlaqələrin inkişafı barədə danışıb. O qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyev 7 fevral 2024-cü ildə keçirilən seçkilərdə qələbə qazanandan sonra andiçmə mərasimində suverenliyimizin bərpasından sonra daha fəal xarici siyasət aparılacağını bildirmişdi. Rəhimzadənin sözlərinə görə, vaxtilə təmas qurulmayan bölgələrlə indi ciddi əlaqələr yaranır, sərmayə qoyuluşu layihələri nəzərdən keçirilir və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açılır. Ənənəvi tərəfdaşlarla münasibətlər isə inkişaf etməyə davam edir. Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana dövlət səfəri Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətlərinin dərinliyini göstərdi. Prezidentlərin təkbətək görüşü, Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclası və 10-dan artıq sənədin imzalanması iki qardaş ölkənin inkişaf yoluna işıq saldı. Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev səfəri ölkələr arasında strateji tərəfdaşlığın və müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyətinin möhkəmlənməsi baxımından mühüm hadisə adlandırdı. O, Azərbaycanla əməkdaşlığın inkişafının Qazaxıstan üçün böyük prioritet olduğunu vurğulayıb.

Səfər çərçivəsində iki ölkənin dövlət başçılarının iştirakı ilə "Orta Dəhlizin inkişafı" (Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu) birgə layihəsinin təqdimatı oldu. Orta Dəhliz Çin və Orta Asiya ölkələrini Avropa dövlətləri ilə birləşdirən əsas nəqliyyat-logistika marşrutudur. Bu dəhliz regional və qitələrarası ticarətin möhkəmlənməsində strateji rol oynayır. Çindən Azərbaycana daşımaların həcmi getdikcə artır; bu həcmin 2030-cu ilədək hazırkı dövrlə müqayisədə üç dəfə artması proqnozlaşdırılır. Bu artım layihənin əhəmiyyətini yüksəldir və Azərbaycanın tranzit imkanlarını nümayiş etdirir. Azərbaycanın coğrafi məkanı yeni körpülərin qurulmasında və ölkələrin birləşdirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Prezident İlham Əliyev Qazaxıstan-Azərbaycan Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclasında Orta Dəhlizlə bağlı fikir mübadiləsi apardıqlarını qeyd edərək əlavə etdi ki, Zəngəzur dəhlizinin yaxın illərdə açılması nəqliyyat və logistika ilə bağlı məsələlərdə ötürücülük qabiliyyətini xeyli artıracaq.

Dövlət başçılarının birgə bəyanatlarında Bakı və Astananın fəal qarşılıqlı fəaliyyətinin ciddi geosiyasi əhəmiyyəti xüsusi diqqətə çatdırıldı. Prezident Əliyev qeyd etdi ki, yeni nəqliyyat marşrutları açıldıqca və Avrasiya regionunda birləşdirici layihələr həyata keçirildikcə, Qafqaz və Mərkəzi Asiya daha sıx əlaqələndikcə, bu proseslər konkret nəticələr vermək üçün daimi diqqət tələb edir. Azərbaycan Prezidenti Zəngəzur dəhlizinin böyük potensiala malik olduğunu vurğulayıb. O bildirib ki, Azərbaycan ərazisindəki bütün avtomobil və dəmir yolu əlaqələri gələn ilin ortalarına qədər tamamlanacaq. Prezident Əliyev digər ölkələrin ərazisində də işlərin sürətlə reallaşdırılacağına ümid etdiyini, belə olan halda Zəngəzur dəhlizinin 2028-ci ilin sonuna qədər açıla biləcəyini söylədi.

Azərbaycan və Qazaxıstan yaxın gələcəkdə ticarət dövriyyəsini 1 milyard dollara çatdırmağı planlaşdırır. Kasım-Jomart Tokayev ikitərəfli əməkdaşlığın inkişafı üzrə proqramın qrafik üzrə həyata keçirildiyini qeyd edib. Danışıqlar zamanı iqtisadi-ticari əlaqələrin genişləndirilməsinə xüsusi diqqət yetirildi və tərəflər ticarət dövriyyəsini iki dəfə artıraraq 1 milyard dollara çatdırmaq üçün lazımi tədbirləri görmək barədə razılığa gəldilər. Hər iki tərəf müştərək müəssisələrin yaradılmasına maraq göstərdi; bu məsələdə əhəmiyyətli irəliləyişlər var. Plana görə, transformatorların birgə istehsalı təşkil ediləcək, mənzil və infrastruktur obyektlərinin tikintisi aparılacaq, gəmiqayırma sahəsində birgə layihələr hazırlanacaq. Hökumətlərə bu istiqamətləri nəzarətdə saxlamaq və sənaye əməkdaşlığının inkişafı üzrə yol xəritəsini tez bir zamanda qəbul etmək tapşırılıb. Perspektivli layihələrin maliyyələşdirilməsi üçün Qazaxıstan-Azərbaycan birbaşa investisiyalar fondunun fəaliyyətinin aktivləşdirilməsi qərara alınıb. Səfər çərçivəsində keçirilən Qazaxıstan-Azərbaycan biznes-forumu da işgüzar dairələr arasında əlaqələrin genişləndirilməsi üçün böyük əhəmiyyətə malikdir.

Azərbaycan və Qazaxıstanın ikitərəfli gündəliyi çox genişdir. İmzalanan sənədlər əlaqələrin uğurlu gələcəyindən xəbər verən mühüm amillərdir. Əlaqələrdə enerji sahəsinə xüsusi önəm verilir. Energetika sahəsində Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Sazişin və SOCAR ilə “Samruk Kazına Azərbaycan İnvestisiya Holdinqi İnvestisiya Fondu MMC” arasında birgə investisiya mexanizminin təsis edilməsi üçün Çərçivə Sazişinin imzalanması da bunu təsdiq edir. İstər ənənəvi, istərsə də yaşıl enerji sahəsində əməkdaşlıq imkanları artır. Dərin su altında elektrik kabelinin çəkilməsi layihəsi enerji sistemlərinin inkişafına təkan verəcək və yaşıl enerji ixracında mövqeləri xeyli möhkəmləndirəcək. Həmçinin, Azərbaycan ərazisindən xarici bazarlara Qazaxıstanın uran məhsullarının tədarükü üzrə böyük işlər aparılır. Deputat Rəhimzadə yekun olaraq qeyd edib ki, xalqlarımızı ümumi köklərə və mədəni ortaqlığa əsaslanan çoxəsrlik dostluq və qardaşlıq birləşdirir. Dövlət başçısı İlham Əliyevin də dediyi kimi, son üç ildə ondan çox qarşılıqlı səfərlər münasibətlərimizin intensiv xarakter daşıdığını əyani şəkildə göstərir.