AZIR indeksi uçot dərəcəsinə yaxınlaşıb - AMB

Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) gördüyü işlər nəticəsində AZIR indeksi uçot dərəcəsinə xeyli yaxınlaşdı. Əməliyyat çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi bu nəticəyə gətirib çıxardı, nəticədə aradakı spred minimum səviyyəyə endirildi. Cari ilin əvvəlindən iyun ayının sonuna qədər AZIR indeksi ilə uçot faiz dərəcəsi arasındakı spred ortalama 0.18 faiz bəndi təşkil edirdi. Lakin iyul-sentyabr aylarında bu göstərici kəskin azaldı və orta hesabla cəmi 0.04 faiz bəndinə çatdı. Bu yaxınlaşma AMB-nin pul siyasəti alətlərinin effektivliyini artırdığını göstərir. 2025-ci ilin doqquz ayı ərzində açıq bazar əməliyyatları çərçivəsində likvidliyin tənzimlənməsində dəstəkləyici mexanizm kimi müxtəlif müddətli notların yerləşdirilməsi üzrə hərraclar davam etdirilib.

Bu müddət ərzində 28 günlük (1 ay), 84 günlük (3 ay), 168 günlük (6 ay) və 252 günlük (9 ay) notlar üzrə hərraclar keçirildi. Ümumilikdə, Mərkəzi Bank 118 fərqli müddətli not hərracı təşkil etdi. Bu hərracların 30-u 28 günlük, 29-u 84 günlük, 30-u 168 günlük, 29-u isə 252 günlük notlara aid idi. Dövriyyədə olan notların qalığı bank sistemindəki vəziyyətdən asılı olaraq dəyişirdi. Avqust ayında notların qalığı 744.2 milyon manatla özünün maksimumuna çatmışdı. Sentyabr ayının sonuna isə notlar vasitəsilə sterilizasiya olunmuş vəsaitin toplam qalığı 622.4 milyon manat təşkil edib. Aktiv not hərracları vasitəsilə sistemdəki artıq likvidlik tənzimlənir.

Əməliyyat çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi işləri çərçivəsində fevral ayından etibarən not hərraclarında minimum iştirakçı sayına qoyulan tələb aradan qaldırıldı. Bu addım hərracların daha sərbəst keçirilməsini mümkün etdi. Son hərraclarda formalaşan gəlirlilik göstəriciləri müəyyən edildi. 28 günlük notlar üzrə gəlirlilik 6.92%, 84 günlük notlar üzrə 6.94%, 168 günlük notlar üzrə 6.99%, 252 günlük notlar üzrə isə 7.06% olub. Qeyd edək ki, AZIR (Azerbaijan Interbank Rate) Azərbaycan Banklararası Təminatsız Pul Bazarında İstinad Faiz Dərəcəsi deməkdir. Bu indeks milli valyuta ilə banklararası təminatsız qısa-müddətli kredit-borc əməliyyatlarının orta faiz dərəcəsini əks etdirən vacib bir göstəricidir.