Karib və Afrika ölkələri Böyük Britaniyadan təzminat tələb edəcək

Karib Ölkələri İttifaqına daxil olan 15 dövlət və Afrika İttifaqı birləşərək, əsrlər boyu davam edən kölə ticarətinə görə Böyük Britaniyadan təzminat tələb etmək niyyətindədir. Bu addım tarixi ədaləti bərpa etmək məqsədi daşıyan böyük bir beynəlxalq hərəkatdır. Karib ölkələri bu iddiaları rəsmi şəkildə irəli sürmək üçün xüsusi bir təzminat komissiyasına danışıqlar səlahiyyəti veriblər. Komissiya Britaniya hökuməti ilə birbaşa danışıqlar aparacaq. Məlumatlara görə, Afrika İttifaqı da bu kontekstdə oxşar tələbləri özündə cəmləşdirən fərdi bir plan hazırlayır.

Karib komissiyası tərəfindən irəli sürülən plan fərqli öhdəlikləri əhatə edir; təkcə nağd ödənişlərlə məhdudlaşmır. Tələblərə rəsmi üzrxahlıqların edilməsi, köləlik tarixini işıqlandıran təhsil proqramlarının hazırlanması və zərərçəkən ölkələrin borclarının bağışlanması daxildir. Böyük Britaniyadan təzminat tələb edən bu ölkələr, qlobal cəmiyyətin tarixi cinayətlərə münasibətini dəyişməyə çağırır. Afrika İttifaqının tələbləri isə XV və XIX əsrlər arasında baş vermiş və təxminən 12,5 milyondan çox qurbanın ölümünə səbəb olmuş kölə ticarətinin miqyasını əsas tutur. Bu, əməliyyatın insan itkisi baxımından nə qədər dəhşətli olduğunu göstərir.

Bununla birlikdə, təzminat məsələsi Avropa liderləri arasında fikir ayrılıqlarına səbəb olur. Bir çox Avropa dövlət başçısı bu mövzunun müzakirəsini qəbul etməkdən boyun qaçırır. Onlar əsas gətirirlər ki, müasir dövlətlər əsrlər əvvəl törədilmiş tarixi cinayətlərə görə məsuliyyət daşımamalıdır. Bu rədd Karib və Afrika ölkələrinin tarixi ədalət tələbləri qarşısında duran ciddi siyasi maneə yaradır. Tələblərin icra edilməsi üçün hələ uzun diplomatik yol gedilməlidir.