KİV: Aİ və Ukrayna noyabrın 27-nə qədər ABŞ-nin sülh planına düzəlişlər etməyə çalışır

Prezident Volodimir Zelenski Avropa liderləri ilə birlikdə ABŞ-nin sülh planının maddələrini dəyişdirməyə çalışır. Bu cəhdlər noyabrın 27-nə qədər tamamlanmalıdır. Məlumatı "Bloomberg" agentliyi yayıb. Avropa liderləri bu son müddətə qədər çalışırlar ki, Rusiya ilə atəşkəsə dair yeni bir sazişin hazırlanması üçün Ukrayna daha çox vaxt qazana bilsin. Ukrayna və Aİ liderlərinin danışıqları çox gərgin keçir, çünki plan Kiyev üçün böyük güzəştlər tələb edir. ABŞ Prezidenti Donald Tramp tərəfindən təklif edilən bu sülh planı 28 ayrı maddədən ibarətdir. Bu planın şərtləri Ukraynanın ərazi bütövlüyü və xarici siyasət kursu üzərində ciddi təsirlər yaradır.

ABŞ-nin təklifinə görə, Ukrayna ölkə üçün son dərəcə ağır addımlar atmalıdır. Bu addımlara əsasən, Kiyev Krımı, Donbası və digər işğal olunmuş əraziləri Rusiyanın bir hissəsi kimi tanımalıdır. Eyni zamanda, Ukrayna NATO-ya üzvlük kursundan imtina etməli olur. Bu siyasi güzəştlərə qarşılıq olaraq, Kiyev yalnız Aİ ilə potensial yaxınlaşma da daxil olmaqla, daha sıx iqtisadi əlaqələrə ümid edə bilər. Moskva isə bu razılaşmanın qarşılığında sanksiyaların qismən aradan qaldırılmasını və G8 formatına qayıtmaq imkanını əldə edir. Bu, Rusiyanın beynəlxalq siyasi mövqeyini möhkəmlətməsi deməkdir.

Sülh planı təkcə siyasi və ərazi məsələləri ilə məhdudlaşmır, o, həm də energetika və hərbi sahəni əhatə edir. Sənəd "Zaporojye" Atom Elektrik Stansiyasının (AES) beynəlxalq nəzarətə verilməsini nəzərdə tutur. Orada istehsal edilən enerji isə Rusiya və Ukrayna arasında bölüşdürülməlidir. Həmçinin, Ukrayna ordusunun sayının azaldılması da planın şərtlərindəndir. Ölkənin müharibədən sonrakı bərpası üçün maliyyə, dondurulmuş Rusiya aktivlərinin hesabına maliyyələşdirilməlidir. Lakin bu maliyyələşmənin həyata keçirilməsi ilə bağlı konkret detallar hələ də tam müəyyən edilməyib.

Təklif edilən sənəd tənqidçilər tərəfindən Moskva üçün faydalı hesab edilir. Onlar bu planı Kiyevin suverenliyini sarsıdan güzəştlər toplusu kimi görürlər. Bu maddələr toplusu Ukraynanın gələcək siyasi və iqtisadi kursuna ciddi şəkildə təsir edə bilər. Zelenski və Avropa İttifaqı liderləri noyabrın 27-nə qədər bu planın ədalətsiz şərtlərini yumşaltmağa və ya dəyişdirməyə çalışırlar. Bu, sülh prosesinin davam etməsi üçün Ukraynaya imkan yarada biləcək bir cəhddir.