Mikayıl Cabbarov: "Azərbaycan son 5 ildə qeyri-neft-qaz ixracını 2 dəfə artırıb"

İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov Milli Məclisdə ölkənin son illərdəki maliyyə nəticələri barədə məlumat verdi. Nazir bu məlumatı "2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinin I oxunuşda müzakirəsində səsləndirdi. O, 2019-2024-cü illəri əhatə edən dövrdə Azərbaycanın illik qeyri-neft-qaz ixracının dəyərinin iki dəfə artdığını bildirdi. Bu uğurlu artım nəticəsində ixracın dəyəri 3,4 milyard ABŞ dolları səviyyəsinə çatıb. Təkcə dəyər deyil, ixrac edilən əmtəə sayı da yüksəliş göstərib; bu rəqəm 15% artaraq 2 810-a çatıb. Bu göstəricilər ölkə iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi istiqamətində atılan addımların müsbət nəticə verdiyini göstərir.

Cabbarov qeyd etdi ki, neft-qaz qiymətlərinin və hasilatının azalmasına baxmayaraq, ölkənin xarici ticarət dövriyyəsi sabitliyini qoruyub. 2022-ci ildən etibarən xarici ticarət dövriyyəsi təqribən 50 milyard ABŞ dolları səviyyəsində durğunlaşıb. Həmçinin, 2022-2024-cü illərdə xarici ticarət balansında da müsbət nəticələr əldə edilib. Dövlət Neft Fondunun qızıl və idxal göstəriciləri nəzərə alınmasa, orta illik hesabla 16 milyard ABŞ dolları məbləğində müsbət saldo yaranıb. Bundan əlavə, qeyri-neft-qaz xidmətləri ixracı mühüm artım nümayiş etdirib, 45% artaraq 6,5 milyard ABŞ dollarını ötüb.

Qeyri-neft sektorunun inkişafı dövlət büdcəsinin gəlirlərinə ciddi təsir edib. 2018-ci ilin faktiki göstəriciləri ilə müqayisədə, 2025-ci ilin təsdiq edilmiş dövlət büdcəsinin gəlirləri 1,7 dəfə, qeyri-neft-qaz gəlirləri isə 2,2 dəfə artıb. Eyni dövrdə qeyri-neft-qaz vergi daxilolmaları 2,3 dəfə böyüyüb. Ən əhəmiyyətli dəyişiklik qeyri-neft-qaz gəlirlərinin büdcədəki payının artmasıdır. Bu pay 2018-ci ildə 40% idisə, 2025-ci ilin təsdiq edilmiş büdcəsində 52%-ə yüksəlib. 2026-cı ilin büdcə layihəsində isə bu göstəricinin 57% təşkil etməsi planlaşdırılır, bu da iqtisadiyyatın dayanıqlığının artdığını göstərir.