Oktyabr ayı üzrə hava ilə beynəlxalq yük daşımalarına tələbat barədə məlumatlar açıqlanıb

Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (IATA) 2025-ci ilin oktyabr ayı üçün hava yolu ilə yük daşımalarına dair statistikaları yayımlayıb. Məlumatlara görə, yüklərin ton-kilometr göstəricisi (CTK) ilə ölçülən ümumi tələbat 2024-cü ilin oktyabrı ilə müqayisədə 4,1 faiz yuxarı olub. Beynəlxalq daşımalar üzrə bu artım 4,8 faiz təşkil edir. Bu, bazarda davamlı canlanmanın göstəricisidir, çünki bu artım artıq ardıcıl səkkizinci aydır ki, müşahidə olunur və aylıq yükləmə həcmləri üzrə yeni rekord qeydə alınıb. Eyni dövrdə mövcud yük ton-kilometrləri ilə ölçülən daşıma tutumu (ASTK) da əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Tutum qlobal səviyyədə 5,1 faiz, beynəlxalq daşımalarda isə 6,4 faiz artıb. Bu yüksəliş aviaşirkətlərin artan tələbata cavab vermək üçün fəaliyyət imkanlarını genişləndirdiyini göstərir. Qeydə alınan yüklənmə faizi isə 47,1 faiz təşkil edib, bu da əvvəlki ilin oktyabrına görə 0,5 bənd azalma deməkdir.

Bazarın ümumi artım dinamikasına baxmayaraq, bütün marşrutlar eyni güclü performansı göstərməyib. Asiya ilə Şimali Amerika arasındakı istiqamətdə azalma altı aydır davam edir. Digər tərəfdən, bəzi regionlar həqiqətən güclü dinamika nümayiş etdirib. İkirəqəmli rəqəmlərə yaxın artım templəri Asiyada, Yaxın Şərq-Avropa və Avropa-Asiya istiqamətlərində müşahidə olunub. Məsələn, Afrika 16,6 faiz, Asiya-Sakit Okean regionu isə 8,3 faiz tələbat artımı ilə ən yüksək göstəricilərə sahib olub. Avropa regionunda tələbat və tutum rəqəmləri hər ikisi 4,3 faiz artıb ki, bu da sabit və müsbət bir nəticədir. Yük hava daşımalarına tələbat mövsümi pik dövrünə qədəm qoyur.

IATA-nın baş direktoru Uilli Uolş bu dəyişikliklərin əhəmiyyətini vurğulayıb. O qeyd edir ki, yük daşımaları seqmenti ABŞ-nin ticarət siyasətinin təsiri altında olan qlobal təchizat zəncirlərinin yenidən qurulmasına kömək edir. Bu yenidənqurma dördüncü rübün pik daşınma mövsümü ərəfəsində çox lazımlıdır. Ancaq bütün regionlar üçün mənzərə müsbət deyil. Şimali Amerika regionunda CTK üzrə tələbat 2,7 faiz azalıb, daşıma tutumu isə cəmi 0,1 faiz artıb. Bazar payının dörddə birindən çoxunu təşkil edən bu regionda yüklənmə də 1,2 bənd geriləyərək 40,9 faizə düşüb. Eyni zamanda, Latın Amerikası və Karib hövzəsi regionunda da tələbat 2,7 faiz azalıb. Yaxın Şərq regionu isə 5,7 faizlik tələbat artımı göstərsə də, tutumu 10,0 faiz artıraraq tələbatı üstələyib. Bu rəqəmlər böyük ticarət axınlarında ciddi dəyişikliklər yaşandığını sübut edir.

Ümumilikdə, 2025-ci ilin oktyabr ayı hava yük daşımaları bazarı üçün güclü qlobal performansa işarə edir. Qlobal tələbatın 4,1 faiz artması, bazarda ardıcıl aylıq rekordların qeydə alınması ilə nəticələnib. Güclü Asiya, Avropa və Yaxın Şərq ticarət dəhlizləri Şimali Amerika bazarlarındakı zəifləməni tarazlayır. Aviaşirkətlər bu artan tələbatı qarşılamaq üçün tutumlarını artırmağa davam edirlər. Bu göstəricilər gələcək aylarda, xüsusən də ən aktiv ticarət dövrü olan dördüncü rübdə, yük daşımalarının yüksək səviyyədə qalacağını proqnozlaşdırmağa imkan verir.