Qazaxıstanda tarixi kəşf

Qazaxıstan çölündə mühüm tarixi tapıntı edilib. Tədqiqatçılar 140 hektar ərazini əhatə edən Tunc dövrünə aid böyük bir yaşayış məskəninin qalıqlarını aşkar etdilər. Semiyarka adlanan bu məskənin 3500 ildən çox yaşı var. Bu, indiyə qədər regionda tapılmış ən böyük planlaşdırılmış yaşayış məskəni hesab olunur.

Bu kəşf Avrasiya çöllərində erkən sivilizasiyaların təşkili və miqyası haqqında biliklərimizi yeniləyir. Qazıntılar zamanı binaların düzbucaqlı torpaq kurqanlar üzərində iki sıra ilə düzülmüş çoxotaqlı evlərdən ibarət olduğu müəyyən edildi. Mərkəzdə digər tikililərdən iki dəfə böyük olan bir binanın qalıqları tapılıb. Alimlər güman edirlər ki, bu mərkəzi tikili ya mərasim sahəsi, ya icma quruluşu, ya da nüfuzlu bir ailəyə məxsus yaşayış yeri kimi xidmət edib. Onun ölçüsü Semiyarkanın sosial iyerarxiyasında mühüm rol oynadığını göstərir.

Şəhərin cənub-şərqində alimlər xüsusi bir sənaye zonası aşkar etdilər. Bu hissə xüsusilə qalay-mis bürünc istehsalına həsr edilmişdi. Ərazidə tökmə qabları, şlak (metal tullantıları) və müxtəlif bürünc artefaktlar tapıldı. Bu tapıntılar Semiyarkada genişmiqyaslı metallurgiya sistemlərinin fəaliyyət göstərdiyinə dair aydın dəlillər verir. Bu sənaye fəaliyyəti Semiyarkanın sadə yaşayış məskəni deyil, həm də bölgədə mühüm istehsal mərkəzi olduğunu göstərir. Bu arxeoloji kəşf, ümumilikdə Avrasiya çöllərində bürünc istehsalına dair ən güclü dəlil sayılır.