BMT-nin Keçmiş Məruzəçisi Richard Falk: Qəzzada Soyqırım Təcili Tarixi Çağırışdır

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Fələstin üzrə keçmiş xüsusi məruzəçisi professor doktor Richard Falk, Qəzzadakı vəziyyətlə bağlı təcili tarixi bir mesaj səsləndirib. O, İstanbulda keçirilən “Qəzza Məhkəməsi” qlobal və müstəqil təşəbbüsünün yekun iclasının açılışında danışıb. Bu təşəbbüs İsrailin Qəzzada törətdiyi hərbi cinayətləri araşdırmaq məqsədi daşıyır. Prof. Falk vurğulayıb ki, Qəzza soyqırımının yaratdığı fəlakət hazırda o qədər ciddidir ki, bu problemi gələcəyin işi kimi qəbul etmək, yəni tarixə buraxmaq olmaz. O, indiki zamanın oyanıq və diqqətli olmağı tələb etdiyini xüsusi vurğulayıb. Falk qeyd edib ki, biz Qəzzada sağ qalan insanların hər gün evsizlik, aclıq, xəstəlik, yaralanmalar, itkilərin ağrısı, xaos və İsrailin müxtəlif şiddətli təxribatları ilə mübarizə aparmaq məcburiyyətində qaldıqlarını yaddan çıxarmamalıyıq.

Keçmiş BMT məruzəçisi, Qəzzadakı soyqırımın artıq “təcili tarixi bir məsələ” halına gəldiyini bildirib. O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, müvəqqəti atəşkəs olsa belə, İsrailin hücumları istənilən an yenidən başlaya bilər. Falkın sözlərinə görə, Tel-Əviv hökuməti Fələstin torpaqlarını öz suveren sərhədlərinə daxil etmək niyyətindən, yəni “Böyük İsrail” hədəfindən əsla geri çəkilməyəcək. Bu vəziyyətin fonunda, o, İsrailin törətdiyi cinayətlərə görə cavabdehlik daşıyacağı heç bir mexanizmin olmadığını diqqətə çatdırıb. Əksinə, cəzasızlıq şəraitində soyqırımın icraçıları və onları dəstəkləyənlər dünyanın çaşqın baxışları qarşısında özlərini "sülh elçisi" kimi təqdim etməyə çalışırlar.

Richard Falk, “Qəzza Məhkəməsi”nin iş prinsiplərinə toxunaraq, məhkəmənin soyqırımın əsas elementlərini əhatə edən ekspertlərin ifadələrini dinləyəcəyini deyib. Bu çərçivədə Qəzzadakı genişmiqyaslı dağıntılar, su, elektrik və ümumi infrastrukturun məhv edilməsi, eləcə də həkimlərə və humanitar yardım işçilərinə qarşı törədilən sui-qəsdlər kimi ağır cinayətlər gündəmə gətiriləcək. Məhkəmə İsrailin hücumları altında baş verənlərin hüquqi, siyasi və etik aspektlərini araşdırmaq məqsədilə müstəqil bir vicdan məhkəməsi kimi təsis edilib.

Uzun hazırlıq prosesindən sonra qurulan “Qəzza Məhkəməsi” ilk beynəlxalq iclasını 2024-cü ilin noyabrında London şəhərində keçirib, ikinci hissəsi isə may ayında Bosniya və Herseqovinanın Sarayevo paytaxtında təşkil olunub. Prof. Falkın rəhbərlik etdiyi bu layihənin idarə heyətində BMT-nin keçmiş xüsusi məruzəçiləri Maykl Link və Hilal Elver də daxil olmaqla Raji Sourani, Susan Akram, Ilan Pappe, Avi Şlaim və Naomi Klein kimi fərqli coğrafiyalardan bir çox tanınmış şəxslər iştirak edir. Məhkəmənin əsas məqsədi İsrailin Qəzza soyqırımını və Fələstin xalqına qarşı törətdiyi bütün hüquq pozuntularını hərtərəfli şəkildə araşdıraraq beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini bu problemlərə cəlb etməkdir.