Hakan Fidan: Türkiyənin Avropa İttifaqına Üzvlük Hədəfi və Almaniya ilə Əlaqələr

Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan bildirib ki, Avropa İttifaqına (Aİ) üzvlük Türkiyənin hazırkı strateji hədəfi olaraq qalır. O, bu məqsədə çatmaq üçün bütün lazımi diplomatik səylərin, dialoqun və texniki işlərin davam etdiriləcəyini vurğulayıb. Nazir Fidan bu bəyanatı Almaniyanın paytaxtı Berlində almaniyalı həmkarı İohann Vadephul ilə keçirdiyi birgə mətbuat konfransında səsləndirib. Fidan qeyd edib ki, son dövrlərdə Türkiyə-Almaniya əlaqələri yeni bir ruh və impuls qazanıb. Almaniya XİN rəhbərinin və Baş nazirinin (Friedrich Merz) Türkiyəyə etdiyi son səfərlər bu müsbət inkişafa nümunədir. Nazir əlavə edib ki, bu qeyri-müəyyən, böhranlı dövrlərdə həm Türkiyə-Almaniya, həm də Türkiyə-Aİ münasibətlərini daha da irəli aparmaq üçün çox güclü bir iradə mövcuddur. Hər iki ölkənin xarici işlər nazirləri olaraq əlaqələrin inkişafı üçün lazımi planlaşdırmanı və koordinasiyanı həyata keçirirlər.

Bu əməkdaşlıq çərçivəsində Strateji Dialoq Mexanizminin iclasının 2026-cı ilin ilk yarısında baş tutacağı planlaşdırılır. Fidan xatırladıb ki, Almaniya Türkiyənin Avropadakı ən böyük, qlobal miqyasda isə birinci ixrac bazarıdır. Hazırda iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsinin 50 milyard dollardan 60 milyard dollara çatması istiqamətində yüksəliş tendensiyası müşahidə olunur. Nazir, iqtisadi əlaqələrin daha da irəliləməsinə töhfə verəcək İqtisadiyyat və Ticarət Birgə Komitəsinin iclasının və enerji-mədənçilik forumunun gələn ilin birinci yarısında keçirilməsinin nəzərdə tutulduğunu bildirib. O qeyd edib ki, mövcud güclü sahələrlə yanaşı, bərpa olunan enerji, süni intellekt, yüksək texnologiya və rəqəmsallaşma kimi 21-ci əsrin istiqamətini müəyyən edən sahələrdə də böyük əməkdaşlıq potensialı var. Fidan, güclü təməllərə sahib Türk-Alman əməkdaşlığını hər sahədə inkişaf etdirməyə davam edəcəklərini, həmçinin Almaniyadakı Türk icmasının iqtisadiyyatdan sənətə qədər müxtəlif sahələrdə verdiyi töhfələrin hər iki ölkə üçün qürur mənbəyi olduğunu vurğulayıb.

Görüş zamanı Türkiyə-Aİ əlaqələri də masaya qoyulub. Nazir Fidan, Türkiyənin Aİ-yə üzvlük prosesində meyarlara əsaslanan qiymətləndirmə ilə bağlı heç bir probleminin olmadığını, bunun oyunun qaydası olduğunu ifadə edib. Lakin o vurğulayıb ki, hazırkı əsas çətinlik prosesin faktiki olaraq irəliləməməsi və danışıq fəsillərinin açılmamasıdır. Nazir, Aİ-dən fəsilləri yenidən açmağı və Türkiyə ilə prosesi mümkün qədər normal zəmində inkişaf etdirməyi gözlədiklərini bildirib. O, Türkiyə Prezidentinin Aİ üzvlüyü prosesi ilə bağlı yüksək siyasi iradəsinin bir daha altını cızıb. Bu məsələdə irəli atıla biləcək addımların olduğuna inanılır. Hazırda Türkiyə üçün prioritet məsələlər arasında Gömrük Birliyinin yenilənməsi, viza sərbəstliyi dialoqu və türk vətəndaşlarının Şengen vizası ilə bağlı yaşadığı çətinliklərin aradan qaldırılması yer alır. Buna baxmayaraq, Aİ üzvlüyü Türkiyənin strateji məqsədi olaraq qalır və bu istiqamətdə diplomatik, dialoq və texniki işlər davam etdiriləcək.

Nazir Fidan, Avropalı həmkarlarından müsbət siqnallar aldıqlarını və görüşdə Avropa təhlükəsizliyi mövzularının da ətraflı nəzərdən keçirildiyini söyləyib. O, Türkiyənin müdafiə sənayesi potensialı və Silahlı Qüvvələrinin təcrübəsinə diqqət çəkərək, ölkənin Avropa Təhlükəsizlik Fəaliyyət Proqramına (SAFE) daxil edilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Regional və qlobal məsələlərin müzakirəsində hər iki ölkənin bir çox mövzularda həmfikir olduğunu bildirən Fidan, Balkanlardakı, Qafqazdakı sabitlik və Ukraynadakı müharibənin dayandırılması, habelə Qəzzada sülh planının reallaşması kimi məsələlərin hamı üçün önəm daşıdığını qeyd edib. Ukrayna mövzusunda danışarkən, tərəflərin qəbul edə biləcəyi sülhün həm insani, həm də strateji baxımdan zəruri hala gəldiyini deyib və bu istiqamətdə konstruktiv işlərin davam edəcəyini vurğulayıb. Qəzzadakı vəziyyətlə bağlı isə Nazir, yenidən dağıntıya, soyqırıma və qətliama qayıtmamağın gərəkdiyini, yaraları sarmaq üçün intensiv çalışmağın, humanitar yardımların tez bir zamanda çatdırılmasının və stabillik gücünün formalaşdırılması üzərində işləməyin vacibliyini bildirib. Suriyanın ərazi bütövlüyünün qorunması, iqtisadi dirçəlişi və İŞİD-lə mübarizədə yerini alması da vacib məsələlər sırasındadır.