Pilotsuz Döyüş Təyyarəsi Bayraktar KIZILELMA Tarixdə İlk Dəfə Hava Hədəfini Milli Raketlə Vurdu

Bayraktar KIZILELMA dünya aviasiya döyüşləri tarixində daha bir önəmli addım atdı. Sinop sahillərində icra edilən bu tarixi sınaqda milli pilotsuz döyüş təyyarəsi, ASELSAN tərəfindən hazırlanan MURAD AESA radarının nişanladığı hədəfi TÜBİTAK SAGE-nin inkişaf etdirdiyi GÖKDOĞAN raketi ilə dəqiq zərbə ilə vurdu. Bu nəticə ilə Bayraktar KIZILELMA, aviasiya tarixində görmə hüdudlarından kənar (BVR) hava-hava raketi istifadə edərək jet mühərrikli hava hədəfini vuran ilk pilotsuz döyüş təyyarəsi oldu. Türkiyənin ilk pilotsuz döyüş təyyarəsi, ölkənin hava məkanının müdafiəsində yeni qaydalar müəyyən edə biləcək mühüm bir həddi aşmış oldu. Hazırda dünyadakı pilotsuz döyüş təyyarəsi layihələrinin əksəriyyəti əsasən hava-yer əməliyyatları üçün nəzərdə tutulsa da, KIZILELMA bu sınaq atışı ilə hava-hava döyüş bacarığını sübut edən dünyadakı yeganə platforma olaraq yeni bir dövr açdı.

Tarixi sınaq üçün Merzifon 5-ci Əsas Qırıcı Bazadan havaya qalxan beş ədəd F-16 döyüş təyyarəsi Sinop səmasında Bayraktar KIZILELMA ilə görüşdü. KIZILELMA F-16-larla beş təyyarəlik birlikdə uçuş həyata keçirərək, pilotlu və pilotsuz təyyarələrin birgə əməliyyat aparması ilə gələcəyin hava döyüşü konsepsiyasını nümayiş etdirdi. Uçuşa həmçinin Bayraktar AKINCI TİHA da qoşularaq tarixi anları havadan görüntülədi. Ssenariyə əsasən buraxılmış yüksək sürətli jet mühərrikli hədəf təyyarəsi KIZILELMA üzərindəki ASELSAN istehsalı MURAD AESA radarı ilə aşkarlanaraq izlənməyə alındı. Radar hədəfi dəqiq şəkildə nişanladıqdan sonra KIZILELMA qanadının altında daşıdığı GÖKDOĞAN raketi ilə atəş açdı. Buraxılan milli raket jet mühərrikli hədəf təyyarəsini tam dəqiqliklə vurdu. KIZILELMA mövcud döyüş təyyarələrinə nisbətən daha aşağı radar izi (RKA) xüsusiyyətinə malikdir. Bu, ona təyyarədəki qabaqcıl sensorlar sayəsində düşmən təyyarələrini onlar özləri fərq etmədən uzaq məsafədən aşkar etməyə imkan verir. Beləliklə, KIZILELMA hava döyüşlərində üstünlük təmin edəcək "görülmədən görən, vurulmadan vuran" yeni bir konsepsiya gətirir.

Bu sınaq nəticəsində milli pilotsuz döyüş təyyarəsi Bayraktar KIZILELMA-nın havadan havaya hücum qabiliyyəti təsdiqini tapdı. Türk aviasiya tarixində ilk dəfə olaraq milli bir təyyarədən, milli hava-hava raketi, milli bir radar tərəfindən idarə edilərək hava hədəfinə qarşı uğurla atəş açıldı. Beləliklə, hava-hava döyüş zəncirinin bütün elementləri tamamilə yerli imkanlarla həyata keçirilmiş oldu. KIZILELMA platformasına indiyə qədər ASELSAN-ın inkişaf etdirdiyi MURAD AESA Radarı və Düşük Görünürlüklü Elektro-Optik Hədəfləmə Sistemi TOYGUN kimi yüksək texnologiyalı sistemlər uğurla inteqrasiya edilib. Daha əvvəl keçirilən sınaqlarda TOLUN və TEBER-82 sursatları ilə hava-yer hədəflərini vuran KIZILELMA, GÖKDOĞAN atışı ilə hava-hava tapşırıqlarında da bacarığını göstərdi. Başlanğıcdan bəri bütün layihələrini şəxsi resursları ilə maliyyələşdirən Baykar şirkəti, pilotsuz uçuş aparatları (PUA) üzrə Ar-Ge işlərinə başladığı 2003-cü ildən bu yana gəlirlərinin 83%-ni ixracatdan əldə edib. Şirkət 2023 və 2024-cü illərdə 1.8 milyard dollarlıq ixracat həyata keçirərək, Türkiyədə ən çox ixrac edən ilk 10 firma arasında yer alıb. Baykar bu nailiyyətlərlə müdafiə və aviasiya sektorunda ixracat liderliyini qoruyur, ümumilikdə 37 ölkə ilə ixracat müqaviləsi imzalayıb.