Yel Universitetinin Hesabatı: Sudanın Faşir Şəhərində ÇDQ Tərəfindən Kütləvi İnfaz Sübutları Aşkarlanıb

ABŞ-ın Yel Universitetinin (Yale Universiteti) İctimai Sağlamlıq Fakültəsinə bağlı Humanitar Araşdırmalar Laboratoriyasının apardığı peyk təhlilləri Sudanda dəhşətli bir vəziyyəti ortaya çıxarıb. Hesabata görə, ölkənin qərbindəki Şimali Darfur əyalətinin mərkəzi Faşir şəhərinin nəzarətini böyük ölçüdə ələ keçirən Ordu ilə döyüşən Çevik Dəstək Qüvvələri (ÇDQ), bölgədə kütləvi edamlar həyata keçirib. Universitetin yayımladığı bu hesabat, son günlərdə zorakılığın pik həddə çatdığı Faşirdə yaşanan faciəvi hadisələrin miqyasını göstərir.

Laboratoriya tərəfindən təhlil edilən 27 oktyabr tarixinə aid peyk görüntülərində diqqəti çəkən detallar mövcuddur. Həmin görüntülərdə ÇDQ-yə məxsus çoxlu sayda nəqliyyat vasitəsi şəhərdə mülki əhalinin sığındığı yerlərdə patrul xidməti aparır və küçələri bağlayır. ÇDQ avtomobillərinin yaxınlığında, bir neçə fərqli nöqtədə qırmızımtıl qara ləkələr müşahidə edilib. Bu ləkələr üzərində aparılan ətraflı araşdırmalar nəticəsində, onların üzərində toplanmış obyektlərin real insan ölçülərində olduğu təsdiqlənib. Küçələrə səpələnmiş halda görünən bu qara yığınlarının hərəkətsiz insan cəsədləri olduğu, əvvəlki tarixli peyk görüntülərində isə belə yığınlara rast gəlinmədiyi müəyyən edilib.

Təhlilçilər bu görüntüləri ÇDQ qüvvələrinin Faşirdə toplu infaz həyata keçirməsinin bariz sübutu kimi qiymətləndirir. Sudan 2023-cü il aprelin 15-dən bəri Ordu ilə xarici dəstəklə güclənən ÇDQ arasında ağır silahlı qarşıdurmalara səhnə olur. Darfur bölgəsinin ən böyük şəhəri olan Faşir, şiddətli döyüşlərdən sonra əsasən ÇDQ-nin nəzarətinə keçib. Məhz bu nəzarət altında insan hüquqları ilə bağlı dəhşətli pozuntular qeydə alınıb.

Faşir şəhərində on minlərlə insan döyüşlərdən qaçmağa çalışsa da, ÇDQ-nin mülki əhalini məcburi köçə salması, saysız-hesabsız silahsız şəxsləri öldürməsi və onlara işgəncə verməsi halları əvvəllər də sənədləşdirilmişdi. Hətta ÇDQ mənsubları bu cinayət anlarını əks etdirən videoları özləri sosial şəbəkələrdə yaymışdılar. Yel Universitetinin yeni peyk dəlilləri bölgədəki humanitar fəlakətin daha da dərinləşdiyini və beynəlxalq müdaxilənin zəruriliyini bir daha vurğulayır.