ABŞ-ın Füzyon Enerjisi Planı: Yol Xəritəsi Hazırdır, Lakin Maliyyə Yoxdur

ABŞ Enerji Nazirliyi (DOE) ölkənin onilliklər boyu arzuladığı nüvə birləşməsi (füzyon) enerjisindən istifadə etmək məqsədinə çatmaq üçün yeni bir yol xəritəsi yayımlayıb. Bu enerji növü təmiz və demək olar ki, tükənməz bir mənbə vədi verir. Yol xəritəsi bu elmi xəyalı reallığa çevirmək üçün lazım olan addımları və təxmini zaman qrafikini əhatə edir.

Lakin, xəbərin başlığının da qeyd etdiyi kimi, sənədin böyük və iddialı bir plan təklif etməsinə baxmayaraq, bu böyük layihənin həyata keçirilməsi üçün zəruri olan maliyyə vəsaitləri hələlik təmin edilməyib. Bu vəziyyət, böyük texnoloji ambisiya ilə praktiki iqtisadi reallıq arasındakı ziddiyyəti açıq şəkildə ortaya qoyur. Füzyon enerjisi, Günəşin enerjisini təqlid edən bir prosesdir və elm adamları bunu uzun müddətdir ki, Yerdəki enerji problemlərini həll etmək potensialı kimi görürlər.

ABŞ Enerji Nazirliyi (DOE) tərəfindən hazırlanan bu sənəd ABŞ-ın bu sahədəki səylərini əlaqələndirmək və texnoloji tərəqqini sürətləndirmək üçün yaradılıb. Yol xəritəsi təkcə elmi nailiyyətlərin əldə olunmasını deyil, həm də bu texnologiyanın kommersiya bazarına necə çıxarılacağını müəyyənləşdirməyi hədəfləyir. Bu strateji planın yayımlanması irəliyə doğru böyük bir addım sayılsa da, onun uğuru birbaşa ABŞ Konqresinin və özəl sektorun layihəyə nə qədər maliyyə dəstəyi verəcəyindən asılı olacaq.

Mütəxəssislər belə mürəkkəb və uzunmüddətli layihələrin icrası üçün daimi, güclü və ciddi büdcənin vacibliyini vurğulayırlar. Maliyyə dəstəyi olmadan, füzyon enerjisi planının reallaşması sürətli və effektiv ola bilməz. Beləliklə, ABŞ hökuməti indi çox əhəmiyyətli bir elmi hədəfə malikdir, lakin bu "onilliklər boyu davam edən arzu"ya çatmaq üçün lazım olan vəsait hələ də tam müəyyənləşməyib və ya təmin edilməyib.