AWS-in Qlobal Qəzası Milyonları İflic Etdi: İnternet Infrastrukturunun Zəifliyi Aşkarlanır

Bazar ertəsi günü milyonlarla istifadəçi sevimli veb-saytlarına və onlayn xidmətlərinə daxil olmaqda böyük çətinliklərlə üzləşdi. Buna səbəb Amazon Veb Xidmətlərində (AWS) baş verən genişmiqyaslı qəza oldu. Reddit, Fortnite, PlayStation Şəbəkəsi və hətta Amazonun öz xidmətləri də daxil olmaqla minlərlə platforma saatlarla əlçatmaz qaldı. Bu hadisə müasir internet infrastrukturunun nə qədər mərkəzləşmiş və kövrək olduğunu bir daha göstərdi.

Qəza Sakit okean vaxtı ilə gecə yarısından sonra başladı və ABŞ-ın Şərq Sahilində gün doğarkən ən yüksək həddinə çatdı. Amazon problemi tam həll etmək üçün təxminən üç saat yarım vaxt sərf etsə də, onun təsirləri gün ərzində davam etdi. Sosial media platformaları, oyun xidmətləri və hətta onlayn bankçılıq kimi mühüm xidmətlər daxil olmaqla qəzadan zərər görən şirkətlərin sayı 2000-i keçirdi. Xidmətlərin dayanmasını izləyən Downdetector saytı, dünya miqyasında 9.8 milyondan çox problemin qeydə alındığını bildirdi. Bu, hadisənin qlobal miqyasını açıq şəkildə nümayiş etdirir.

Amazon əvvəlcə problemin internetin ən vacib məlumat mərkəzi bölgələrindən biri olan Virciniyadakı US-East-1 regionundan qaynaqlandığını açıqladı. Başlanğıcda bu, "DNS problemi" kimi təyin olunsa da, qəzanın əsl səbəbi şəbəkə yük balanslaşdırıcılarının statusunu izləyən daxili alt sistemdəki səhv idi. Başqa sözlə, veb-sayt ünvanlarını serverlərə yönləndirən sistemdə baş verən bu pozulma internetin əhəmiyyətli bir hissəsini iflic vəziyyətinə salmışdı. Bu cür texniki sıxıntılar bütün rəqəmsal dünyamızın təməlinə təsir edir.

Bu böyük qəza kiber təhlükəsizlik mütəxəssislərini də narahat etdi. Qəzanın birbaşa kiberhücum nəticəsi olduğuna dair heç bir dəlil olmasa da, ekspertlər xəbərdarlıq etdilər ki, bu cür texniki nasazlıqlar kiber cinayətkarlar üçün yeni fürsətlər yarada bilər. Sistemlər zəiflədiyi və şirkətlərin diqqəti yalnız texniki problemləri aradan qaldırmağa yönəldiyi vaxtlarda, hakerlər mövcud zəifliklərdən istifadə etməyə cəhd göstərə bilərlər. Buna görə də, istifadəçilərə qəza ilə əlaqəli olduğunu iddia edən və parol dəyişikliyi tələb edən şübhəli e-poçt mesajlarına və ya fişinq hücumlarına qarşı xüsusilə diqqətli olmaları tövsiyə edilir. Bu hadisə gündəlik həyatımızın rəqəmsal infrastrukturlardan nə dərəcədə asılı olduğunu bir daha sübut etdi.