Elon Musk'ın superkompüteri Tennesse'də ekoloji fəlakətə səbəb olur

Elon Musk'ın süni intellekt şirkəti xAI-ın nəhəng superkompüteri "Koloss"un enerji tələbatı ABŞ-ın Tennessi ştatında ciddi ekoloji böhrana səbəb olub. Şirkətin ChatGPT-yə bənzər süni intellekt sistemi "Grok"un işlədilməsi üçün qurulan məlumat mərkəzinin elektrik enerjisi tələbatını ödəyə bilməməsi nəticəsində qanunsuz metan qazı turbinlərinə müraciət edilib.

Koloss superkompüterinin çoxlu enerji sərf etməsi nəticəsində turbinlərdən atılan azot oksidləri (NOx) və digər zərərli qazlar ətraf ərazilərdəki insanların sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradır. Koloss obyektində istifadə olunan qaz turbinlərinin sayı sürətlə artır, lakin bu turbinlərin əksəriyyətinin qanuni icazəsi yoxdur. Rəsmilər xAI-ın yalnız 15 turbin üçün rəsmi müraciət etdiyini, ancaq ərazidə 35 qaz generatorunun fəal şəkildə işlədiyini bildirirlər.

Peyk şəkilləri və yerli mənbələrdən əldə edilən məlumatlara görə, bu turbinlərin ümumi istehsal gücü 420 meqavatdan çoxdur. Bu miqdar orta ölçülü bir şəhərin bütün elektrik enerjisi tələbatını ödəmək üçün kifayətdir. Qanunvericiliyə əsasən, bu səviyyədə enerji istehsal edən hər hansı bir obyekt Ekologiya Mühafizəsi Agentliyindən (EPA) emissiya icazəsi almalıdır. Lakin, xAI-ın sistemi bu tələblərə cavab vermir.

Obyektdəki turbinlərin ildə təxminən 1200-2100 ton azot oksidi buraxdığı bildirilir. Bu göstəricilər obyekti Tennessi ştatının ən böyük sənaye hava çirkləndiricisi edir. ABŞ qanunvericiliyinə əsasən, ildə 250 tondan çox NOx buraxan obyektlər "böyük çirkləndiricilər" hesab olunur. Hüquq mütəxəssisləri şirkətin qanun boşluqlarından istifadə edərək, generatorları həftədə 364 gündən az müddətə köçürdüyünü və bunun ekoloji qanunların ruhuna zidd olduğunu bildirirlər.

Yerli hökumətlər və ətraf mühit təşkilatları xAI-ın fəaliyyətinin tənzimlənməsini və ətraf mühitə təsirlərinin müstəqil ekspertlər tərəfindən qiymətləndirilməsini tələb edirlər.