eSIM Texnologiyasının Qlobal Yayılması Səyahət və Yeni Cihaz Dəstəyi Sayəsində Sürətlənir

eSIM texnologiyası on ildir ki, mövcuddur. Buna baxmayaraq, onun qlobal miqyasda qəbulu hələ də aşağı səviyyədədir. Keçən il eSIM istifadəçilərinin payı cəmi 3% təşkil edirdi və bu il bu rəqəmin yalnız 5%-i keçəcəyi gözlənilir. Bu göstəricilərə baxmayaraq, analitiklər, eSIM xidməti təklif edən startaplar və investorlar gələcəyə böyük ümidlə baxırlar. Onlar hesab edirlər ki, eSIM-in artım trayektoriyası xüsusilə beynəlxalq səyahətlər sayəsində sürətlənəcək. Səyahət edənlər üçün bu rəqəmsal həll xarici ölkələrdə əlaqə qurmağın ən əlverişli və təhlükəsiz yollarından biri sayılır. GSMA tərəfindən aparılan sorğuya görə, eSIM istifadəçilərinin 51%-i bu funksiyadan məhz səyahət zamanı yararlanır.

eSIM-in yayılmasındakı əsas amillərdən biri də telefon istehsalçılarının bu funksiyanı dəstəkləyən cihazları bazara çıxarmasıdır. İlk eSIM dəstəkli smartfonlar 2017-2018-ci illərdə (məsələn, Pixel 2 və iPhone XR) peyda olmuşdu. Daha sonra, 2022-ci ildə Apple, ABŞ bazarında fiziki SİM yuvasından tamamilə imtina edərək, yalnız eSIM modelinə keçdi. Google da bu tendensiyanı dəstəkləyərək, Pixel 10 modelində eyni addımı atdı. Apple 2025-ci ildə yalnız eSIM-lə işləyən iPhone Air modelini buraxaraq və iPhone 17 seriyasının eSIM-ə üstünlük verən variantını 11-dən çox ölkədə opsional olaraq təklif edərək bazardakı mövqeyini gücləndirdi. Qeyd etmək lazımdır ki, fiziki SİM yuvası olmayan telefonlar bir qədər daha böyük batareya ömrü təklif edir. Analitika şirkəti Counterpoint-in məlumatına əsasən, 2024-cü ildə smartfonların yalnız 23%-də eSIM funksiyası var idi, lakin ABŞ bazarı 41% eSIM dəstəyi ilə ən aktiv bazardır.

Əvvəllər eSIM əsasən yüksək səviyyəli cihazların xüsusiyyəti kimi görünsə də, bu vəziyyət dəyişməkdədir. GSMA bildirir ki, təkcə 2025-ci ilin birinci yarısında markalar 60-dan çox yeni eSIM dəstəkli smartfon təqdim ediblər. Çin bazarı eSIM-in qlobal qəbulunda çox böyük bir amil ola bilər. Çinin telekommunikasiya operatorları oktyabr ayından etibarən daxili bazar üçün eSIM dəstəyi verməyə başladılar. Nəticədə, Huawei, Xiaomi, Oppo və Vivo kimi yerli istehsalçıların daha çox eSIM-i dəstəkləyən cihazlar çıxaracağı gözlənilir. Bu istehsalçılar Asiya və Afrika kimi iqtisadi cəhətdən həssas bazarlarda böyük paya sahibdirlər. GSMA-dan olan analitik Pablo Iacopino düşünür ki, bu brendlər dərhal yalnız eSIM modelinə keçməyəcəklər, əksinə, əvvəlcə həm fiziki, həm də rəqəmsal SİM dəstəyini təklif edəcəklər. Bütün bu dəyişikliklərlə, Kaleydo Intelligence-in araşdırma rəhbəri Steffen Sorrell qeyd edir ki, 2024-cü ildə eSIM qabiliyyətli cihazlarda aktivləşdirmə dərəcəsi 30% olub və bu rəqəmin 2030-cu ilə qədər 75%-ə çatacağı proqnozlaşdırılır.

Səyahət sənayesi ilə əlaqəli eSIM startapları son dövrlərdə əhəmiyyətli dərəcədə böyümə göstərib. AirAlo, Holafly, Nomad və Truely kimi şirkətlər müştəri bazalarının artdığını bildirirlər. Məsələn, AirAlo CVC tərəfindən maliyyələşdirilən 220 milyon dollarlıq investisiya ilə "yeknəfəs" (unicorn) statusu qazandı. Holafly isə fəaliyyətə başladığı 2018-ci ildən bəri 15 milyondan çox eSIM satdığını və ümumi gəlirinin 500 milyon dolları keçdiyini, bunun 200 milyon dollarının təkcə 2024-cü ildə əldə edildiyini açıqlayıb. Lakin bu texnologiyanın kütləvi yayılması qarşısında hələ də bəzi maneələr var. Əsas çətinliklər istifadəçinin maarifləndirilməsi, inam və istifadə asanlığı ilə bağlıdır. Airalo-nun CEO-su Bahadir Ozdemir qeyd edir ki, bir çox insan hələ də eSIM-in nə olduğunu bilmir. Bundan əlavə, planı almaqdan sonra e-poçta gələn QR kodunu skan edərək aktivləşdirmə prosesi də çətinlik yaradır, çünki bu, ikinci bir cihaz tələb edir. Sənaye ekspertləri, bu cür texniki çətinliklərin və köhnə sistemlərin yavaş hərəkəti səbəbindən telekommunikasiya operatorlarının rəqəmsal keçid prosesini sürətləndirməli olduğunu vurğulayırlar.