Kandilli Rəsədxanası Zəlzələdən 37 Saniyə Əvvəl Uğurlu Xəbərdarlıq Siqnalı Verdi

Boğaziçi Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən Kandilli Rəsədxanası, inkişaf etdirdiyi zəlzələ erkən xəbərdarlıq sistemində mühüm bir nailiyyətə imza atdığını elan etdi. Sistem, oktyabrın 27-də Balıkəsirin Sındırğı rayonunda baş verən 6.1 bal gücündəki zəlzələ haqqında İstanbula titrəmə hiss edilməzdən 37 saniyə əvvəl xəbərdarlıq göndərə bildi. Bu müddət, erkən xəbərdarlıq texnologiyaları üçün olduqca əhəmiyyətli bir göstəricidir. Kandilli Rəsədxanasının direktoru Prof. Dr. Nurcan Meral Özəl qeyd etdi ki, sistemin sınaqları təxminən üç ay yarım əvvəl başlamışdı.

Sındırğıdakı zəlzələnin episentri İstanbula təxminən 210 kilometr uzaqlıqda yerləşirdi, lakin sistemin 37 saniyəlik qabaqcadan məlumat verməsi böyük uğur sayılır. Zəlzələ erkən xəbərdarlıq sisteminin işləmə prinsipi yeraltı təkanların yayılma xüsusiyyətlərinə əsaslanır. Zəlzələlər yer qabığında iki əsas dalğa növü ilə hərəkət edir: P dalğası (ilkin) və S dalğası (ikincil). Daha sürətli olan P dalğaları ilk gəlir, lakin adətən insanlar tərəfindən hiss edilmir. Lakin əsas zərəri vuran, binaları dağıdan S dalğasıdır. Bu sistem P dalğasını dərhal aşkarlayır və S dalğası hələ bölgəyə çatmamışdan qabaq xəbərdarlıq siqnalını yaradır. Bu cür sürətli xəbərdarlıq, insanların təhlükəsizlik tədbirlərini görməsi üçün qiymətli vaxt qazandırır.

Hazırda Kandilli Rəsədxanasının bu sistemi təxminən 2000 nəfərlik qrup tərəfindən sınaq rejimində istifadə edilir. Sınaq mərhələləri başa çatdıqdan sonra, erkən xəbərdarlıq sistemi bütün vətəndaşların və qurumların istifadəsinə təqdim olunacaq. Gələcək məqsəd xəbərdarlıq müddətini daha da yaxşılaşdırmaqdır. Buna nail olmaq üçün stansiyaların sayını artırmaq və mövcud infrastrukturu müasirləşdirmək planlaşdırılır. Bu addımlar zəlzələ riskinin yüksək olduğu ərazilərdə ictimai təhlükəsizliyin artırılması üçün atılır.