Linux Noutbukları Üçün Böyük Maneə: <strong>Tuxedo Snapdragon X Elite</strong> Layihəsini Niyə Dayandırdı?

Linux avadanlıqları bazarında adı yaxşı tanınan "Tuxedo Computers" şirkəti ARM memarlığına əsaslanan Linux noutbuku hazırlamaq planlarını müvəqqəti olaraq dayandırıb. Şirkət bir ildən çox müddət ərzində Qualcomm-un Snapdragon X Elite SoC prosessoru ilə işləyən bir sistem üzərində çalışırdı. Ancaq indi rəsmən bildirilir ki, bu çip Linux əməliyyat sistemləri ilə istifadə üçün "gözləniləndən daha az yararlıdır."

2024-cü ildə elan edilən bu layihənin əsas məqsədi Windows-ARM cihazlarının üstünlük təşkil etdiyi bazarda həqiqi bir Linux-yerli ARM noutbuku yaratmaq idi. Təəssüf ki, 18 ay davam edən inkişafdan sonra işlər dayandırılıb. Bu fasiləyə səbəb, platformanın Linux üçün uyğunsuzluğunu ortaya qoyan ciddi maneələr oldu. Tuxedo qərarın verilməsinə səbəb olan bir neçə mühüm çətinlikləri açıq şəkildə sadaladı. Ən böyük problemlərdən biri batareya ömrü ilə bağlı idi: Windows on ARM sistemlərində əldə edilən uzun batareya ömrü səmərəliliyi Linux mühitinə keçirilə bilmədi.

Təməl sistem funksiyaları üçün vacib olan BIOS yeniləmələri və proqram təminatı (firmware) inteqrasiyası ya tamamilə əlçatmaz idi, ya da qismən natamam vəziyyətdə qalırdı. Həmçinin, Qualcomm-un Linux funksiyalarına dəstəyi Windows-a göstərilən dəstəklə müqayisədə kifayət qədər məhdud idi. Bütün bunlarla yanaşı, X Elite platformasının texnoloji olaraq köhnəlməsi də bu işin dayandırılmasında əsas amil kimi göstərilir. Qualcomm artıq yeni nəsil Snapdragon X2 Elite çiplərini elan etdiyindən, köhnə model üzərində işi davam etdirməyə səbəb yox idi.

Şirkət bu addımın ARM əsaslı Linux inkişafını tamamilə ləğv etmədiyini xüsusi vurğuladı. Tuxedo, əgər indiyə qədər görülmüş işlərinin "əhəmiyyətli bir hissəsini" gələcəkdə yenidən istifadə edə bilsə və Qualcomm yeni nəsil X2 Elite çipləri üçün lazımi əməkdaşlıq göstərsə, layihəyə yenidən başlayacaq. "Tuxedo Computers" xoşməramlılıq nümayiş etdirərək, inkişaf prosesində əldə etdiyi bütün məlumatları ictimaiyyətə açıq edəcəyini təsdiqlədi. Beləliklə, hətta bu avadanlıq bazara çıxmasa belə, açıq mənbə cəmiyyəti bu təməl işlərdən faydalanmaq imkanı qazanacaq. Bu dayandırma, ARM avadanlıqlarının, xüsusən də Windows-a fokuslanan istehsalçılardan gəldikdə, Linux noutbukları üçün tam hazır olmadığını göstərən geniş bir problemi işıqlandırır.