Mastodon 4.5 Yeniləməsi: Bütün Serverlər Üçün Sitat Paylaşımı Funksiyası və Geniş Təhlükəsizlik Nəzarəti

Mərkəzləşdirilməmiş, açıq mənbəli sosial şəbəkə olan Mastodon 4.5 proqram təminatı yeniləməsini yayımlayır. Bu yeni versiya, bütün server operatorlarına əsas yenilik olaraq sitat yazıları (Quote Posts) funksiyasını gətirir. Bu funksiya, Mastodonun X (əvvəllər Twitter) və Threads kimi böyük rəqiblərlə rəqabət aparmasına kömək edən olduqca önəmli bir dəyişiklikdir. Mətn əsaslı sosial şəbəkələr üçün sitat gətirmə imkanı söhbətləri hərəkətə gətirən ilkin xüsusiyyətlərdən sayılır. Lakin Mastodon bu xüsusiyyəti təqdim edərkən şəbəkəsinin müsbət mədəniyyətini qorumağı hədəfləyib. Buna görə də, yeni funksiyanın istifadəyə verilməsi zamanı istifadəçi təhlükəsizliyinə xüsusi diqqət yetirilib.

Böyük rəqiblərdən biri olan X platformasında sitat yazıları bəzən istifadəçilərin bir-birlərinə qəddar zarafatlar və ya təhqirlərlə cavab verdiyi "dunking" adlanan xoşagəlməz bir mədəniyyətin yaranmasına səbəb olmuşdu. Bu narahatlıq Threads və Bluesky kimi digər yeni platformalarda da qalmaqdadır. Mastodon bu problemi həll etmək üçün 4.5 versiyasında əlavə təhlükəsizlik nəzarət mexanizmlərini tətbiq edir. Bu funksiya ilk olaraq sentyabr ayında daha böyük serverlərdə (mastodon.online və mastodon.social) sınaqdan keçirilmişdi ki, istifadəçilərin bu formata öyrəşməsinə vaxt qalsın.

Mastodon istifadəçilərə böyük nəzarət imkanı verir. Məsələn, istifadəçilər parametrlər vasitəsilə kimin onları sitat gətirə biləcəyini seçə bilərlər. Seçimlərə "Hər kəs," "Yalnız izləyənlər" və ya "Yalnız mən" daxildir. Bundan əlavə, istifadəçilər sitat yazılarının görünmə dərəcəsini də tənzimləyə bilərlər: ictimai, yalnız izləyənlər üçün, ya da "sakit ictimai" rejimi. Bu "sakit ictimai" seçimi sitatı hər kəsə göstərsə də, onu Mastodonun axtarış sistemlərindən, trendlərindən və əsas ictimai lentindən kənarda saxlayır. Həm də istifadəçilər, istədikdə, default parametrlərini hər paylaşımdan əvvəl dəyişə bilərlər. Bu, xüsusilə hansısa bir paylaşımı sitat gətirərkən arzuolunmaz diqqət çəkməmək istəyən vaxtlar üçün çox faydalı ola bilər.

Əlavə təhlükəsizlik mexanizmlərinə görə, sitat gətirilən istifadəçiyə tətbiqdə xəbərdarlıq göndərilir. Beləliklə, o, ehtiyac duyarsa, orijinal postunu digər şəxsin sitat paylaşımından çıxara bilər. Gələcəkdə öz paylaşımlarının sitat gətirilməsini dayandırmaq üçün istifadəçilərin bloklama seçimi də mövcuddur. Sitat paylaşımı 4.5 yeniləməsinin ən böyük əlavəsi olsa da, bu buraxılış həm də bir sıra digər düzəlişlər gətirir, o cümlədən 4.4 və daha əvvəlki versiyalardan istifadə edən köhnə serverlərdə cavabların görünməməsi kimi problemləri aradan qaldırır.

Server operatorları da 4.5 yeniləməsində yeni idarəetmə alətləri əldə edirlər. Onlar istəyə bağlı olaraq kontent lentlərini söndürə, yerli lenti öz ana səhifələri kimi təyin edə və ya müəyyən istifadəçiləri bloklaya bilərlər. Moderasiya interfeysi də yaxşılaşdırılıb; artıq qərar qəbul etməyə kömək etmək üçün mesajlarda keçid önizləmələri və sitat yazıları kimi kontekstlər göstərilir. 4.5 eyni zamanda Mastodonun veb interfeysinə yerli (native) emoji dəstəyi də əlavə edir. Mastodon ActivityPub protokolu ilə işləyən açıq sosial şəbəkə olan fediverusun ən böyük şəbəkələrindən biri sayılır. FediDB-nin məlumatına görə, fediverusda təxminən 12 milyona yaxın istifadəçi var, onların 8 milyondan çoxu məhz Mastodon istifadəçisidir. Bununla belə, Mastodonun aylıq aktiv istifadəçi sayı təxminən 670,000 nəfərdir. Məlumat üçün qeyd edək ki, 400 milyondan çox aylıq aktiv istifadəçisi olan Threads, ActivityPub ilə işləsə də, tam inteqrasiya olunmadığı üçün fediverus statistikasına daxil edilmir.