Meesho-nun 606 Milyon Dollarlıq İPO-su Hindistanın İlk Böyük E-Ticarət Siyahısı Olur - Əsas Investorlar Paylarını Saxlayır

Hindistanın e-ticarət sektorunda "Amazon" və "Walmart"-a məxsus "Flipkart" kimi nəhənglərlə rəqabət aparan Meesho şirkəti təxminən 606 milyon dollarlıq ilkin səhm təklifi (IPO) etməyə hazırlaşır. Bu hadisə Hindistanın onlayn pərakəndə satış bazarında investorların güclü inamını göstərən mühüm bir siqnaldır, çünki dünyadakı texnologiya səhmdarları siyahılaşma zamanı paylarını satmağa meyilli olurlar. Lakin "SoftBank" və "Prosus" kimi böyük maliyyə dəstəkçiləri öz səhmlərinin satışından imtina edirlər. Bu, "Meesho"-nu Hindistanda ictimaiyyətə açılan ilk böyük horizontal e-ticarət platforması edəcək. Qeyd olunur ki, rəqib "Flipkart" gələn il IPO keçirməyi planlaşdırır, "Amazon" isə Hindistan əməliyyatlarını gələcəkdə ayrıca siyahılaşdırmaq imkanlarını araşdırır.

On ildir fəaliyyət göstərən bu startap, səhmlərini hər biri 105-111 rupi qiymətlə təklif etməyi düşünür. Bu satış nəticəsində şirkət yeni kapital şəklində təxminən 42.50 milyard rupi (təxminən 475 milyon dollar) cəlb edəcək, qalan kiçik hissə isə ikincili satışlar vasitəsilə toplanacaq. Bu siyahılaşmadan sonra "Meesho"-nun ümumi bazar dəyəri təxminən 501 milyard rupi (təxminən 5.60 milyard dollar) təşkil edəcək. Şirkət 2021-ci ildə özəl bazarlarda təxminən 5 milyard dollar dəyərində qiymətləndirilmişdi. "SoftBank", "Prosus" və "Fidelity" kimi əsas investorlar paylarını satmadığı halda, bəzi erkən səhmdarlar cüzi satışlar edirlər. Məsələn, "Elevation Capital" öz payının 4%-dən bir qədər çoxunu, "Peak XV Partners" təxminən 3%-ni, "Y Combinator" isə təxminən 14%-ni satır. Şirkətin həmtəsisçiləri Vidit Aatrey və Sanjeev Kumar digər səhmdarların azalmış iştirakını kompensasiya etmək üçün əvvəlcə planlaşdırdıqlarından daha çox səhm satırlar; onların ümumi təklifi 23.5 milyon səhmdən 32 milyon səhmə yüksəlib.

2015-ci ildə yaradılan "Meesho", əvvəlcə "WhatsApp" üzərindən ilk dəfə onlayn alış-veriş edən istehlakçıları cəlb edən sosial ticarət platforması kimi işə başlayıb, lakin sonradan tam funksiyalı onlayn bazara çevrilib. Şirkət Hindistanın qiymətə həssas istehlakçıları və kiçik tacirləri üçün aşağı xərc modeli tətbiq edərək bazarda özünə sürətlə inkişaf edən yer tutub. Bu yanaşma rəqibləri "Amazon" və "Flipkart" üzərində ciddi təzyiq yaradır. Banqalor mərkəzli bu şirkət komissiya yükünü yüngülləşdirərək, əsasən logistika haqları və reklam xidmətlərindən gəlir əldə edir. Şirkət özünü dəyər yönümlü platforma kimi yerləşdirir və bu baxımdan Çindəki "Pinduoduo" və ya Latın Amerikasındakı "Mercado Libre" kimi eyni tipli bazarlarla müqayisə edir. "Peak XV Partners"-in idarəedici direktoru Mohit Bhatnagar, hindistanlıların çoxunun e-ticarətlə ilk dəfə "Meesho" vasitəsilə tanış olduğunu və uzunmüddətli perspektivdə bu platformanın böyük artım potensialına malik olduğunu bildirir.

Şirkətin maliyyə hesabatlarına görə, sentyabrın 30-da bitən altı ay ərzində əməliyyatlardan gəlir 55.78 milyard rupi (təxminən 624.0 milyon dollar) təşkil edib. Bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə artım deməkdir. Xalis ticarət dəyəri illik müqayisədə 44% artaraq 191.94 milyard rupiyə (təxminən 2.15 milyard dollar) çatsa da, şirkətin zərərləri genişlənib. 2025-ci ilin sentyabr yarımilliyində vergidən əvvəl bərpa edilmiş zərər 4.33 milyard rupi (təxminən 48.4 milyon dollar) olub, halbuki bir il əvvəl bu rəqəm cəmi 0.24 milyard rupi idi. Son 12 ay ərzində platformada ən azı bir məhsul alan 234.20 milyon müştəri qeydə alınıb. "Meesho" həmçinin 50,000-dən çox aktiv məzmun yaradıcısından ibarət şəbəkədən də istifadə edir. Şirkət, IPO-nun işə müraciət edənləri cəlb etmə və idarəetmə standartlarını gücləndirmə baxımından faydalı olacağını düşünür. IPO üçün ictimai abunəlik dekabrın 3-də başlayacaq, təklifin əhəmiyyətli hissəsi (75%-i) ixtisaslı institusional alıcılar üçün nəzərdə tutulub.