Simsiz Enerji Ötürücü Sərhədi Aşıldı!

ABŞ-da, yüz ildən çox əvvəl Nikola Teslanın xəyal etdiyi simsiz elektrik enerjisi ötürülməsində tarixi bir irəliləyiş əldə edilib. Müdafiə Nazirliyinin nəzdində olan İnkişaf Etmiş Layihələr Agentliyi (DARPA), POWER proqramı çərçivəsində lazer texnologiyasından istifadə edərək, 8,6 kilometr məsafəyə simsiz elektrik enerjisi ötürməyi bacarıb.

Yeni Meksika ştatında aparılan sınaqlar zamanı 800 vatt gücündə enerji ötürülüb. Bu, simsiz enerji ötürülməsində yeni bir rekorddur. Xüsusi bir qəbuledici quruluş – PRAD (Power Receiver Array Demo) – lazer şüasını elektrik enerjisinə çevirir. Sferik formada olan bu quruluş, içəridə yerləşən parabolik güzgü vasitəsilə lazeri yüzlərlə fotovoltaik hüceyrəyə yönəldir və bu hüceyrələr lazer işığını yenidən elektrik enerjisinə çevirir.

Sistemin səmərəliliyi hazırda təxminən 20 faizdir. Lakin əsas uğur məhz simsiz ötürmə məsafəsində əldə edilib. Əvvəlki cəhdlərdə yalnız 1,7 kilometr məsafəyə 230 vatt enerji ötürülə bilirdi. Yeni sınaqlar isə həm məsafə, həm də ötürülən güc baxımından ən yüksək göstəricilərin əldə olunduğunu göstərir. DARPA-nın POWER proqramı, 1901-ci ildə tikilməsinə baxmayaraq yarımçıq qalan Wardenclyffe Qülləsi ideyası ilə bənzər bir əsasa malikdir.

Teslanın Yer kürəsinin təbii rezonansından istifadə edərək, qlobal miqyasda simsiz elektrik enerjisi ötürmə ideyası o dövrün maliyyə və texniki çatışmazlıqları səbəbindən həyata keçirilə bilməmişdir. Proqram hələ də ilk mərhələdədir. Gələcək addımlarda sistemin daha yüksək səmərəliliklə və daha uzun məsafələrə işləməsi üçün işlər davam etdirilir. Nəhayət, məqsəd lazer ötürücülərini və qəbuledicilərini pilotsuz uçuş aparatlarına inteqrasiya etmək və 200 kilometr məsafəyə 10 kilovat enerji ötürməkdir.