Tesla-nın Rekord Satışları: Gəlir Niyə 37% Azaldı?

Tesla 2025-ci ilin üçüncü rübündə rekord sayda avtomobil təhvil verərək böyük uğur qazandı. Bu ciddi sıçrayışın əsas səbəbi ABŞ-da federal elektromobil vergi güzəştinin bitməzdən əvvəl fürsətdən yararlanmaq istəyən müştərilərin kütləvi tələbatı idi. Ancaq rekord satışlar şirkətin mənfəətini gözlənildiyi qədər artırmadı. Əslində, Tesla’nın üçüncü rüb mənfəəti ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 37% daha aşağı oldu.

Şirkətin səhmdarlara açıqladığı məktuba görə, Tesla üçüncü rübdə ümumilikdə 497,099 avtomobil göndərdi. Bu satışlar 21.2 milyard dollarlıq gəlir gətirdi ki, bu da bir ildən çox müddətdəki ən yüksək gəlir göstəricisidir. Lakin Tesla-nın əldə etdiyi xalis mənfəət cəmi 1.4 milyard dollar təşkil etdi. Bu rəqəm hətta bu ilin ikinci rübü ilə müqayisədə yalnız 200 milyon dollarlıq artım deməkdir.

Tesla, mənfəətin zəif olmasını əməliyyat xərclərinin (OpEx) kəskin artması ilə izah edir. Bu xərclər ötən ilin üçüncü rübü ilə müqayisədə 50% yüksəkdir. Xərclərin artımına süni intellekt (AI) və digər Tədqiqat və İnkişaf (R&D) layihələrinə ayrılan vəsaitlər, həmçinin təxminən 240 milyon dollarlıq "yenidənqurma" xərcləri səbəb olmuşdur. Şirkət bu yenidənqurma xərclərinin dəqiq nəyə sərf olunduğunu izah etmədi, lakin bunun şirkətin altı illik “Dojo” superkompüter layihəsinin dayandırılması qərarı ilə əlaqəli olduğu güman edilir.

Bu maliyyə nəticələri şirkətin ilin son rübündə daha böyük bir təzyiqlə üzləşəcəyini göstərir. Tesla, 2024 və ya 2023-cü illərdə təhvil verdiyi illik avtomobil sayına çatmaq üçün sadəcə rekord deyil, hətta bundan da çox satış həyata keçirməlidir. Şirkət Model 3 və Model Y elektromobillərinin yeni, yüngülləşdirilmiş və bir qədər ucuz standart versiyalarından kömək ala bilər. Lakin ən yaxşı ssenaridə belə, Tesla investorlara və səhmdarlara vəd etdiyi 50% illik böyümə hədəfindən çox uzaqdır.

Bütün bu iqtisadi vəziyyət, Tesla rəhbəri Elon Muska 1 trilyon dollar dəyərində səhmlərin verilməsi təklifinin səsverməyə çıxarılacağı bir vaxtda yaşanır. Bu plan bir neçə həftə sonra illik səhmdarlar yığıncağında müzakirə olunacaq. Şirkət və Musk bu ödəniş paketinin təsdiqlənməsi üçün güclü kampaniya aparır. ISS və Glass Lewis kimi məsləhətçi qrupları paketə qarşı tövsiyələr versələr də, əvvəlki cəhdlərdə səhmdarların göstərdiyi kütləvi dəstəyi nəzərə alsaq, planın qəbul edilmə ehtimalı yüksəkdir. Bununla belə, Musk, paketin təsdiqlənmədiyi təqdirdə Tesladan ayrılmaqla hədələyib.