Tez yeyinti yaddaşı zəiflədir?

Yeni araşdırmalar göstərir ki, bir neçə gün belə yağlı sürətli yeməklərin qəbulu yaddaşa mənfi təsir göstərir. Şimali Karolina Tibb Universitetinin apardığı tədqiqat, qərb üslublu pəhrizin beyinin yaddaş mərkəzi olan hipokampusa sürətli təsir etdiyini aşkarlayıb. Bu tip pəhriz hipokampusda xolesistokinin (CCK) interneyronlarının balansını pozur və qısamüddətli yaddaş problemlərinə səbəb olur. Sürətli yemək, beyində yaddaş kodlaşdırılmasında mühüm rol oynayan və piramidal neyronların normal işləməsini təmin edən CCK interneyronlarını zədələyə bilər. Lakin, yağlı qidaların səbəb olduğu metabolik dəyişikliklər bu interneyronların həddindən artıq stimullaşmasına səbəb olur. Bu isə piramidal neyronların aktivliyini əngəlləyir və yeni yaddaşların dəqiq saxlanmasını maneə törədir. Nəticədə, yaddaş emalı pozulur və idraki performans azalır.

Təcrübələr zamanı siçanlara cəmi dörd gün yüksək yağlı pəhriz verilib. Bu qısa müddət ərzində siçanlar çəki artımı yaşamayıb və ya diabet əlamətləri göstərməyib. Buna baxmayaraq, yaddaş testlərindən uğursuz çıxıblar. Bu, problemin yalnız yağ qəbulundan deyil, beyinin əsas enerji mənbəyi olan qlükozanı necə emal etməsindən də irəli gəldiyini göstərir. Qlükoza səviyyəsi azaldıqda, CCK interneyronları sürətlə hiperaktiv olur və yaddaşa mənfi təsir göstərir. Tədqiqat həm də ümidverici bir nəticə ortaya qoyub: Yüksək yağlı pəhriz dayandırıldıqda və beyində qlükoza səviyyəsi normallaşdıqda yaddaş çatışmazlığı yaxşılaşır. Bundan əlavə, fasiləli oruc kimi metodların CCK interneyronlarının balansını bərpa etməklə yaddaş problemlərini aradan qaldırdığı müşahidə edilib.