Tramp Administrasiyası Enerji Nazirliyi (DOE) 720 Milyon Dollarlıq İstehsalat Qrantlarını Ləğv Edir

ABŞ Enerji Nazirliyi (DOE) son bir neçə həftə ərzində milyardlarla dollarlıq müqavilələri nəzərdən keçirdikdən sonra, nəhayət, 720 milyon dollar dəyərində istehsalat mükafatlarının ləğv edildiyini təsdiqləyib. Bu maliyyə kəsintiləri birbaşa olaraq batareya materialları hazırlayan, litium-ion batareyalarını təkrar emal edən və yüksək izolyasiyalı pəncərələr istehsal edən müxtəlif şirkətlərə təsir göstərir. Enerji Naziri Kris Rayt Bayden administrasiyası dövründə verilmiş müqavilələrə ciddi nəzarət edirdi. Nazirliyin sözçüsü Ben Dietderixin verdiyi açıqlamaya görə, bu layihələr “əsas mərhələləri əldən verdiyinə” və “ölkənin enerji ehtiyaclarını lazımi səviyyədə inkişaf etdirmədiyinə” görə ləğv edilib.

Bu qrantlar üçün ayrılan bütün vəsait 2021-ci ildə Konqres tərəfindən qəbul edilmiş İkitərəfli İnfrastruktur Qanununun bir hissəsi idi. Maliyyənin böyük hissəsi 2023 və 2024-cü illərdə təqdim edilmişdi. Bu cür dövlət qrantları şirkətlərə texnologiya inkişafından kommersiya tətbiqinə keçid mərhələsində rast gəlinən maliyyə çatışmazlıqlarını aşmağa kömək etmək məqsədi daşıyırdı. Yeni və unikal fabriklərin maliyyələşdirilməsi startaplar üçün asan deyil; bu qrantlar xüsusilə özəl investorları kapital yatırmağa təşviq edirdi. Bu cür layihələr uğurla başa çatdıqda isə ölkənin daxili istehsalat bazasını gücləndirən gələcək zavodlar üçün model rolunu oynayır. Ləğv edilənlər arasında 2024-cü il prezident seçkilərindən xeyli əvvəl qrant almaq üçün seçilmiş üç startap da var idi.

Ləğvetmədən zərər çəkən əsas şirkətlərdən biri Ascend Elements-dir. Bu şirkət istehsalat tullantılarını və köhnəlmiş batareyaları yerli litium-ion batareyalarının istehsalı üçün lazım olan materiallara çevirə bilən təkrar emal texnologiyasını təkmilləşdirirdi. 2022-ci ilin oktyabrında şirkət Kentukki ştatında bir milyard dollarlıq obyekt üçün 316 milyon dollar mükafat almışdı. Federal hökumətin qeydlərinə görə, Ascend Elements-ə artıq 206 milyon dollar ödənilmişdi. Şirkət, yaranan maliyyə boşluğunu digər mənbələrdən istifadə edərək planlarını davam etdirəcəyini bildirib. Digər bir zərərçəkən Anovion isə litium-ion batareya anodları üçün sintetik qrafit istehsalı texnologiyasını ABŞ-a qaytarmaq məqsədilə 117 milyon dollar qrant almışdı. Məlumatlara görə, sintetik qrafit tədarük zəncirinin 75%-nə Çin nəzarət edir. Anovion-un Alabama ştatında tikiləcək zavoduna indiyədək cəmi 13.8 milyon dollar pul ayrılıb.

Siyahıdakı üçüncü startap LuxWall idi. Onlar binaları bərk divarlar qədər izolyasiya edən pəncərələr hazırlayırlar ki, bu da enerji istifadəsini azalda və kommunal xərcləri aşağı sala bilər. DOE 2023-cü ilin noyabrında Detroit yaxınlığındakı köhnə kömür stansiyasının yerində fabrik tikmək üçün bu şirkətə 31.7 milyon dollar ayırmışdı. Hökumət sənədlərinə görə, LuxWall-a cəmi 1 milyon dollar göndərilmişdi, baxmayaraq ki, şirkət fabrikinin birinci mərhələsini 2024-cü ilin avqustunda istifadəyə verib. Bu kəsintilər Tramp administrasiyasının Bayden dövründə təsdiqlənmiş təmiz enerji və sənaye layihələrinə qarşı apardığı siyasətin davamı kimi qiymətləndirilir.