Xroniki Stresə Qarşı Mübarizə: Startap Beyin Dalğalarını Ölçən Yeni "Awear" Cihazını Təqdim Etdi

Yapon konqlomeratının telekommunikasiya törəməsi olan "Rakuten Symphony"-də araşdırma və inkişaf rəhbəri kimi çalışan Antonio Forenza, bir müddət sonra stress səviyyələrini daha effektiv idarə etmək üçün fərqli bir yol tapmağa ehtiyac duyduğunu başa düşdü. Bir neçə il əvvəl o, "Apple Watch" saatından istifadə edərək addım sayını və yandırılan kaloriləri izləmiş və bu yolla təqribən 18 kiloqram çəki atmışdı. Bu müsbət təcrübədən ruhlanan Forenza, stressi qiymətləndirən oxşar bir cihazın olub-olmaması barədə düşünməyə başladı. Forenza "TechCrunch"-a bildirib ki, “Mən 18 kiloqramlıq stressi atmaq istəyirdim, amma anladım ki, hazırda bazarda bunu ölçmək üçün geyilə bilən bir cihaz yoxdur”. Məhz bu məqam Forenzanın istehlakçı sağlamlığı bazarındakı bu böyük boşluğu aşkar etməsinə səbəb oldu.

Mühəndislik sahəsindəki təcrübəsinə əsaslanaraq, Forenza öz cihazını yaratmağı qərara aldı və bu məqsədlə yüz ildən artıq yaşı olan texnologiyadan – beyindəki elektrik fəaliyyətini aşkarlamaq və ölçmək üçün nəzərdə tutulan elektroensefaloqrammadan (EEG) – istifadə etdi. Kliniki cəhətdən epilepsiya və yuxu pozğunluqları diaqnostikasında istifadə edilməsinə baxmayaraq, EEG beta dalğaları adlanan yüksək tezlikli beyin dalğalarını ölçməklə psixoloji stressi də aşkarlaya bilir. Beyin bu sürətli beta dalğalarını uzun müddət ardıcıl olaraq yaydıqda, bu, sonda tükənməyə, yuxusuzluğa və zehni sıxıntıya gətirib çıxarır.

Forenza məlumat alimləri və biomedikal mühəndisləri ilə birlikdə işləyərək, qulağın arxasında taxılan "Awear" adlı kiçik bir cihaz yaratdı. Bu cihaz beyin dalğalarını fasiləsiz müşahidə edir və nəticələri birbaşa tətbiqə göndərir. Tətbiq istifadəçinin hazırkı əhvalını göstərir və Süni İntellekt (Sİ) dəstəkli məsləhətlər verir. Bu məsləhətlər stressi idarə etməyə və insanın emosional dayanıqlığını artırmağa xidmət edir. Forenza vurğulayır ki, beynimiz stressi gizlətməkdə və bizi stressli olmadığımıza inandırmaqda çox bacarıqlıdır. Onun fikrincə, vaxtaşırı "mübarizə et və ya qaç" vəziyyətinə düşmək təbii olsa da, daimi olaraq bu vəziyyətdə qalmaq xroniki stress, depressiya və narahatlıq yaradır. "Awear"-ın əsas məqsədi, həddindən artıq stressin sağlamlığa mənfi təsir göstərməzdən əvvəl onun qarşısını proaktiv şəkildə almağa yardımçı olmaqdır.

"Awear" artıq öz uğurlarını qazanıb: o, "TechCrunch Disrupt 2025" tədbirində "Startup Battlefield 200" finalçısı olmuş və sağlamlıq kateqoriyasındakı müsabiqədə birinci yeri tutmuşdur. Hazırda Stenford Universitetinin psixiatriya şöbəsi bu cihazı yaşlı xəstələrdə əməliyyat sonrası yaranan çaşqınlıq hallarını aşkar etmək üçün sınaqdan keçirsə də, Forenzanın əsas məqsədi "Oura ring" və digər fərdi geyilə bilən cihazlar kimi, fərdi istehlakçılar bazarıdır. Şirkət bu ilin əvvəlində "Hustle Fund", "Niremia Collective", "Techstars" və "The Pitch Fund"ın rəhbərlik etdiyi ilkin toxum (pre-seed) maliyyələşdirmə raundunu tamamlayıb və 2026-cı ilin əvvəlində 5 milyon dollarlıq toxum (seed) maliyyə raundu keçirməyi düşünür. Hazırda "Awear" cihazı yalnız erkən giriş proqramı çərçivəsində mövcuddur. Stressli olduğu bilinən bir çox startap təsisçisinin də daxil olduğu erkən istifadəçilər qrupu cihazı ömürlük tətbiq abunəliyi ilə birlikdə 195 dollara ala bilərlər. Şirkət, "Peloton" və "Oura" kimi uğurlu geyilə bilən cihazların izlədiyi strategiyaya əməl edərək, toxum mərhələli maliyyə raundundan sonra "Kickstarter" kampaniyasına başlayacaq. Bu yanaşma onlara "yüksək görünürlük və yeni müştərilər qazanmaq imkanı" verir.