Dilçilik İnstitutunun direktoru: Azərbaycan dilinin milli korpusu yaradılır

Azərbaycan dilinin emal edilməsinə imkan verəcək milli dil korpusunun yaradılması prosesinə başlanılıb. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun direktoru professor Nadir Məmmədli bu barədə AMEA-nın Rəyasət Heyətində keçirilən yığıncaqda məlumat verib. Bu görüşdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Akademiyanın 80 illik yubiley tədbirində Azərbaycan dili ilə bağlı irəli sürdüyü tələblər və AMEA-nın qarşısında duran vəzifələr müzakirə edilib. Professor Məmmədli qeyd edib ki, bu, həm dilçilik elminin, həm də tətbiqi tədqiqatların inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyan mürəkkəb bir mərhələdir. Bu işin başlanması dil resurslarının daha sistemli şəkildə öyrənilməsinə imkan yaradır.

Hazırlanan bu korpus müasir dilçilik elmi və texnoloji sistemlər üçün etibarlı mənbə rolunu oynayacaq. Korpus dil resurslarının təşkil edilməsi, avtomatik emalı və statistik təhlili üçün lazımi baza yaradır. Dilçilik İnstitutu müxtəlif yerlərdən dil materialları toplayıb. Daha sonra "Süni intellekt və kompüter dilçiliyi" şöbəsi bu materialları emal edərək sistemləşdirib. Bu işlərin nəticəsi kimi Azərbaycan dilinin söz bazası formalaşdırılıb. Söz bazası hazırda 220 min sözdən ibarətdir ki, bu da böyük bir həcm deməkdir.

Eyni zamanda, sözlərin nə qədər tez-tez işləndiyini göstərən tezlik lüğətləri də hazırlanıb. Gələcəkdə bu lüğətlərin nəticələri əsas götürüləcək. Bu nəticələr sözlərin Orfoqrafiya lüğətinə daxil edilməsi prosesində istifadə ediləcək. N. Məmmədli, həmçinin, dilimizə daxil olan alınma sözlərin lüğətinin hazırlanmasının da gündəmdə olduğunu bildirib. Bu, dilin təmizliyinin qorunması və söz dağarcığının dəqiq sənədləşdirilməsi üçün vacib addımdır.

Professor Məmmədli vurğulayıb ki, Azərbaycan dili yalnız məişət səviyyəsində ünsiyyət vasitəsi kimi qəbul edilməməlidir. Bu yanaşma nə ölkə daxilində, nə də xaricdə doğru deyil. Dil xalqımızın mədəni yaddaşını, elmi və intellektual potensialını ifadə edən canlı bir sistemdir. Bu səbəbdən, dil resurslarının elmi şəkildə işlənməsinə yönələn bu layihə dövlət səviyyəsində böyük önəm daşıyır.