Avropa İttifaqı Sudan Xəbərdarlığı: Faşirin Sürətli Dəstək Qüvvələri (HDK) Tərəfindən Ələ Keçirilməsi Bəşəri Fəlakəti Dərinləşdirir

Avropa İttifaqı (Aİ), Sudanın Şimali Darfur əyalətinin mərkəzi olan Faşir şəhərinin Sürətli Dəstək Qüvvələri (HDK) tərəfindən nəzarətə alınmasının ağır nəticələri barədə xəbərdarlıq edib. Aİ-nin fikrincə, ölkədə 30 aydan çoxdur ki, ordu ilə qarşıdurma aparan HDK-nın bu hərəkəti, bölgədə onsuz da kritik vəziyyətdə olan humanitar vəziyyəti daha da pisləşdirə bilər. Aİ-nin Xarici Əlaqələr Xidməti (EEAS) tərəfindən verilən bəyanatda, Aİ-nin Xarici Əlaqələr və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaja Kallas və Komissiyanın Böhran İdarəetməsi üzrə üzvü Hadja Lahbib, Sudandakı hadisələrlə bağlı öz qiymətləndirmələrini bölüşüblər. Onlar qeyd edirlər ki, bu münaqişə Sudan xalqı üçün ciddi təhlükə mənbəyidir.

Kallas və Lahbib vurğulayıblar ki, Sudanda mülki şəxslərin etnik mənşəyə görə hədəf alınması, HDK-nın nümayiş etdirdiyi qəddarlığın açıq göstəricisidir. Onların sözlərinə görə, Darfurun paytaxtı Faşir şəhərinin HDK-nın nəzarətinə keçməsi müharibədə təhlükəli bir dönüş nöqtəsi yaradır. Bu hadisə artıq dəhşətli həddə çatan bəşəri durumun daha da ağırlaşması təhlükəsini artırır. Aİ rəsmiləri, Birləşmiş Millətlər Təhlükəsizlik Şurasının (BMGK) Faşirdə qarşıdurmaları azaltmağı tələb edən 2736 saylı qərarına uyğun olaraq, münaqişə tərəflərini gərginliyi azaltmağa və Ciddə Bəyannaməsi çərçivəsində götürdükləri öhdəlikləri həyata keçirməyə çağırıb. Eyni zamanda, Sürətli Dəstək Qüvvələrinin (HDK) nəzarət etdiyi ərazilərdə mülki şəxsləri qorumaq məsuliyyətinin məhz onların üzərinə düşdüyünü xüsusi vurğulayıblar.

Aİ nümayəndələri həmçinin bildiriblər ki, onlar müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlərə görə məsuliyyət daşıyan şəxslərin cavab verməsi üçün aparılan bütün səyləri dəstəkləyirlər. Avropa İttifaqı bölgədəki münaqişə edən tərəflər və beynəlxalq tərəfdaşlarla danışıqlar masasına oturulması məqsədilə sıx əlaqə saxlayır. Sudan 15 aprel 2023-cü il tarixindən bəri ölkə ordusu ilə xarici dəstək alan HDK arasında davam edən şiddətli qarşıdurmalara səhnə olur. Ölkənin qərbində yerləşən Darfur bölgəsinin ən böyük şəhəri olan Faşir, ağır döyüşlərdən sonra böyük ölçüdə HDK-nın nəzarəti altına keçib.

Şiddətli döyüşlərdən qaçan on minlərlə insanın olduğu bu şəhərdə, HDK qüvvələrinin mülki insanları zorla yaşayış yerlərindən çıxardığı, çox sayda silahsız şəxsi öldürüb işgəncə etdiyi anlar HDK üzvlərinin yaydığı videolarda görünürdü. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) İnsan Hüquqları Ofisi 27 oktyabr tarixli açıqlamasında, 30 aydan çoxdur ordu ilə döyüşən HDK-nın ölkənin Şimali Darfur və Şimali Kurdufan əyalətlərində "vəhşilik" tətbiq etməsinə dair narahatedici məlumatlar aldıqlarını bildirmişdi. BMT-nin Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (IOM) tərəfindən eyni gündə verilən məlumata görə isə, 26-27 oktyabr 2025-ci il tarixlərində Faşir şəhərində davam edən qarşıdurmalar səbəbindən təxminən 26 min 30 nəfərin məcburi köçkünə çevrildiyi təxmin edilir.