Saxta dollar qalmaqalı: Səddamın əməllərini xatırlatdı

Bakıda və ölkənin digər bölgələrində xaricdə çap olunmuş saxta 50 və 100 dollarlıq əskinasların dövriyyəyə buraxılması bankları, valyuta mübadilə məntəqələrini və zərgərlik dükanlarını alış-satışı dayandırmağa məcbur edib. Bu hadisə bir çoxlarının yaddaşında 1979-2003-cü illərdə İraqı idarə edən Səddam Hüseynin hərəkətlərini canlandırdı.

Birinci Körfəz müharibəsi zamanı, yəni 1990-cı ildə, Amerika dollarının etibarını sarsıtmaq və ABŞ iqtisadiyyatını zəiflətmək istəyən Səddam Hüseyn saxta dollar çap etməyə başlamışdı. "Səddam dolları" adlanan və 99% əsl dollarla eyniləşdirilən, ultrabənövşəyi işıqla aşkar olunmayan bu əskinaslar müharibədən sonra dövriyyəyə buraxılmışdı.

İraqın işğalından sonra bu pulların taleyi uzun illər maraq mövzusu olub. Çünki işğaldan əvvəl saxta dollarlarla yanaşı, İraq Mərkəzi Bankındakı orijinal dollarlar da devrilmiş İraq rəhbərliyi tərəfindən oğurlanmışdı. 2004-cü ildə İraqın işğalından sonra İraq Mərkəzi Bankından təxminən 1 milyard dolların hara aparıldığı hələ də cavabsız qalır. 2003-cü ildə "New York Times" qəzeti Səddam hökumətinin 3 milyard dollarının Suriyada və Livanda banklarda olduğunu iddia etmişdi. Qəzetdə eyni zamanda Türkiyə banklarında 500 milyon dollardan çox İraq pulunun olduğu bildirilmişdi.

Digər tərəfdən, saxta dollarların dövriyyəyə buraxılması səbəbindən alış-satış dayandırıldıqdan sonra fürsətçilər meydana çıxdı. Komissiyanı 10-30% artıranlar, 34.53 manat olan dolların məzənnəsini 25 manata qədər endirdilər. Hazırda 34.53 manat olan 1 dolların məzənnəsini bəzi zərgərlik dükanları və valyuta mübadilə məntəqələri 30 manata hesablayır. Hətta bəziləri məzənnəni 25 manata qədər endirməklə fürsətçiliyə əl atırlar.

Bu vəziyyətin fürsətə çevrilməsinə etiraz edən vətəndaşlar: "Dolları iki il əvvəl almışdım. Satmaq istəyəndə saxta dollar problemi ilə bağlı olaraq aşağı qiymət təklif edirlər. Halbuki saxta dollar işi iki aydır var. Amma onlar fürsətçilik edərək qazanc əldə etməyə çalışırlar" deyirlər.