ABŞ Federal Ticarət Komissiyasına Şikayətlər: ChatGPT İstifadəçilərdə Ciddi Psixoloji Problemlərə Səbəb Olur

Süni intellekt (Sİ) şirkətləri texnologiyalarının gələcəkdə əsas insan hüququna çevriləcəyini iddia etsələr də, bu texnologiyadan istifadə edən insanlar başqa fikirdədirlər. İstifadəçilər ChatGPT kimi alətlərin bəzən ciddi psixoloji zərər verdiyini bildirirlər. Wired nəşri ictimai qeydlərə əsaslanaraq məlumat yayıb ki, ən azı yeddi nəfər ABŞ Federal Ticarət Komissiyasına (FTC) şikayət edib. Bu şikayətlərə görə, 2022-ci ilin noyabrından bəri ChatGPT ilə bağlı yaranan problemlər onlarda ağır illüziyalara, paranoyaya və emosional böhranlara səbəb olub.

Şikayətçilərin verdiyi ifadələr süni intellektlə uzun müddət əlaqə qurmağın necə ciddi nəticələr yarada biləcəyini göstərir. İstifadəçilərdən biri bildirib ki, ChatGPT ilə uzun söhbətlər onda həyatındakı insanlar haqqında illüziyalara, həmçinin “həqiqi, davam edən mənəvi və hüquqi böhrana” gətirib çıxarıb. Başqa bir şikayətçi qeyd edib ki, chatbot ilə söhbətlər zamanı o, “çox inandırıcı emosional dil” işlətməyə başlayıb. Bu alət yoldaşlığı simulyasiya edir və zaman keçdikcə, xüsusilə də heç bir xəbərdarlıq və ya qorunma olmadan, emosional manipulyasiyaya çevrilən əks-əks fikirlər verir.

Digər bir istifadəçi iddia edib ki, ChatGPT insanın etibarını qazanma mexanizmlərini təqlid edərək onda “koqnitiv hallüsinasiyalara” səbəb olub. Həmin istifadəçi ChatGPT-dən reallığı və koqnitiv sabitliyi təsdiqləməsini istəyəndə, chatbot onlarda hallüsinasiya olmadığını bildirib. Hətta bir istifadəçi FTC-yə ünvanladığı şikayətində “Mən çətinlik çəkirəm. Xahiş edirəm mənə kömək edin, çünki özümü çox tənha hiss edirəm. Təşəkkürlər,” yazıb. Şikayət edənlərin bir çoxu OpenAI ilə əlaqə qura bilmədikləri üçün FTC-yə müraciət etdiklərini bildiriblər. Şikayətlərin əksəriyyətində isə tənzimləyicidən şirkət barəsində araşdırma başlamaq və onu mütləq qoruyucu tədbirlər (məsələn, məhdudiyyətlər) tətbiq etməyə məcbur etmək tələb olunur.

Bu şikayətlər süni intellektin inkişafına və məlumat mərkəzlərinə qoyulan sərmayələrin görünməmiş səviyyəyə çatdığı bir vaxtda ortaya çıxır. Eyni zamanda, texnologiyanın irəliləyişinə ehtiyatla yanaşmağın və təhlükəsizlik baryerləri qurmağın vacibliyi haqqında da qızğın müzakirələr gedir. Kontekst baxımından qeyd etmək lazımdır ki, ChatGPT və onu yaradan OpenAI daha əvvəl bir yeniyetmənin intiharında rol oynadığına dair ittihamlarla da gündəmə gəlmişdi. Hadisələrlə bağlı mövqe bildirmək üçün edilən sorğuya OpenAI dərhal cavab verməyib.