Süni İntellekt İş Bazarına Necə Təsir Edir? Mütəxəssislər Narahatdır, Amma Yeni İşlər Yaranır

Süni intellekt (AI) ətrafındakı böyük həyəcan və gözləntilər təşkilatlara müxtəlif yollarla təsir göstərir. Bu yeni texnologiya səbəbindən bir çox peşəkar iş yerlərini robotlara itirməkdən narahatdır. Bununla belə, AI ilə müvəffəqiyyət qazanmaq zərurəti şirkətləri bu sahədə işləyə biləcək mühəndisləri və digər ixtisaslı kadrları cəlb etmək üçün işə qəbul səylərini artırmağa sövq edir. Bəs AI karyera məhv edən, yoxsa imkan yaradıcısıdır? İdarəetmə məsləhətçilik firması olan McKinsey, bu mövzuda vacib məlumatları ortaya qoyan "Süni İntellektin 2025-ci İldəki Vəziyyəti: Agentlər, İnnovasiya və Transformasiya" adlı yeni bir hesabat yayımlayıb. Bu sənəd təşkilatların AI-ni necə mənimsədiyini və onun işə qəbul proseslərinə necə təsir etdiyini analiz edir.

Hesabat üçün 2025-ci ilin iyun və iyul aylarında aparılan sorğuya 105 ölkədən, fərqli şirkət ölçülərindən və sektorlarından olan 1993 nəfər qatılıb. Sorğuya cavab verənlərin əksəriyyəti son bir ildə AI-nin təsiri ilə işçi dəyişikliyində çox az, ya da heç bir fərq olmadığını bildirib. İş funksiyalarının böyük hissəsinə nəzər yetirsək, respondentlərin 20%-dən azı işçi qüvvəsində 3% və ya daha çox azalma olduğunu qeyd edib. Daha kiçik bir qrup isə AI-dən istifadə sayəsində daha çox əməkdaş işə götürdüyünü deyib. Lakin AI-nin daha geniş tətbiqi ilə bu vəziyyətin gələn il ciddi şəkildə dəyişməsi ehtimal olunur.

Gələcək proqnozlara baxdıqda, sorğu iştirakçılarının 32%-i AI səbəbindən işçi qüvvələrinin azalmasını gözləyir. 43% heç bir dəyişiklik gözləmədiyi halda, 13% müəyyən funksiyalarda məşğulluq artımı olacağını proqnozlaşdırır. Xüsusilə böyük müəssisələrdə AI ilə əlaqəli ixtisarların baş vermə ehtimalı daha yüksəkdir. AI-ni müntəzəm istifadə edən təşkilatlar bəzi rollarda artıq azalma müşahidə ediblər və bu azalmanın davam edəcəyi gözlənilir. Bu təsirə məruz qalan sahələr arasında müştəri xidmətləri, insan resursları (HR), satış və marketinq ön sırada yer alır.

Bununla yanaşı, AI bəzi iş növlərində yeni işə qəbul imkanlarını artırıb və bu tendensiya davam edəcək. AI məlumat mütəxəssisləri (data scientist), məlumat mühəndisləri, maşın öyrənməsi mühəndisləri, proqram təminatı mühəndisləri, AI məhsul sahibləri və məlumat arxitektorları kimi mövqelər xüsusi tələb görür. McKinsey Qlobal İnstitutunun direktoru Lareina Yee qeyd edib ki, bir çox şirkət AI-ni hələ sınaq mərhələsində tətbiq edir və onun iş artımına tam təsiri hələ aydınlaşmayıb. O bildirir ki, "Hətta tətbiqin bu erkən dövrlərində belə, tələb olunan bacarıqlarda dəyişikliklər görürük." Sığorta tənzimləyiciləri, rəqəmsal marketoloqlar və aktiv menecerləri kimi vəzifələrdə AI bacarıqlarına olan tələbat yüksəlir. Məlumatların hazırlanması və MLOps (maşın öyrənməsi əməliyyatları) AI-nin uğur əldə etməsi üçün əsas şərtdir. Hesabat göstərir ki, böyük şirkətlər, xüsusən də məlumatları birləşdirən, modelləşdirən və sənayeləşdirən işlərə fokuslanaraq, bu bacarıqlara sahib kadrları aktiv şəkildə işə götürürlər.