Xərçəng İmmunitetini Gücləndirmək Üçün Yorulmuş T Hüceyrələrinin Bərpası: Yeni Molekulyar Siqnal Kəşf Edildi

Weill Cornell Tibb Mərkəzinin tədqiqatçıları xərçəng hüceyrələrinin T hüceyrələrini tükəndirmək üçün istifadə etdiyi molekulyar bir siqnalı müəyyən ediblər. Bu mühüm kəşf göstərir ki, həmin siqnalın dayandırılması orqanizmin immun müdafiəsini bərpa etməyə kömək edə bilər. 17 noyabr tarixində "Nature Immunology" jurnalında dərc olunan bu iş xərçəng şişlərinin təkcə immun sistemdən gizlənmədiyini, həm də immun hüceyrələrin mübarizə qabiliyyətini azaldaraq onları dəyişdirdiyini ortaya qoyur.

Tədqiqatın əsas müəlliflərindən Dr. Taha Merghoub bildirib ki, onların ən böyük arzusu immun əsaslı terapiyaları hər bir xəstə üçün əlçatan etməkdir. O qeyd edir ki, müalicəyə qarşı müqaviməti aşmaq üçün tükənmiş T hüceyrələrinin gücünü bərpa edərək onları xərçəngi məhv etməyə ruhlandırmalıyıq. Bu yeni aşkarlama bizi immun sisteminin özünün şişləri məğlub edəcəyi gələcəyə daha da yaxınlaşdırır. Müasir immunoterapiyalar xərçəng müalicəsində irəliləyiş yaratsa da, bəzi xəstələr fayda görmür, hətta müalicəyə cavab verənlərin T hüceyrələri də həddindən artıq işlədikləri üçün zəifləyə bilirlər.

Dr. Jedd Wolchok qeyd edir ki, onların tapıntıları şişlərin immun sistemi yatırtmasının tamamilə yeni bir yolunu göstərir. Bu yola mane olmaqla, alimlər

yorulmuş T hüceyrələrinin öz gücünü bərpa etməsinə kömək edə bilərlər

ki, bu da mövcud immunoterapiyaların daha çox xəstə üçün daha effektiv işləməsi deməkdir. T hüceyrələrinin tükənməsi uzunmüddətli infeksiyalar və ya davamlı şiş aktivliyi zamanı baş verir. Bu vəziyyətlərdə T hüceyrələri zərərli hüceyrələri tanımağa davam edir, lakin onlara hücum etməyi dayandırır. Dr. Merghoub izah edib ki, bu hüceyrələr hazır vəziyyətdə olurlar, lakin artıq öldürmə funksiyasını yerinə yetirmirlər. Əvvəlki araşdırmalar PD1 adlı səthi zülalın bu tükənmə prosesinə qatqı verdiyini göstərmişdi və PD1-i hədəfləyən dərmanlar (nəzarət nöqtəsi inhibitorları) melanomalar kimi xərçəng növlərində T hüceyrələrini bərpa etməkdə artıq effektivliyini sübut edib.

Tədqiqatçılar CD47 molekulunun da T hüceyrələrini tükənməyə doğru itələməkdə rol oynayıb-oynamadığını araşdırdılar. Əvvəllər məlum idi ki, şişlər CD47-dən bəzi immun hüceyrələrin onları udmasının qarşısını almaq üçün "məni yeməyin" siqnalı kimi istifadə edirlər. Alimləri təəccübləndirən isə T hüceyrələrinin özlərinin də CD47-ni nümayiş etdirməsi oldu.

T hüceyrələri aktivləşdikdə CD47-ni ifadə edir və tükəndikdə isə CD47 səviyyələrini çox yüksəldirlər

, - Dr. Merghoub bildirib. Siçanlar üzərində aparılan təcrübələr göstərdi ki, CD47 çatışmazlığı olan heyvanlarda şiş böyüməsi daha yavaş olurdu. Bu, tükənmə təsirinin xərçəng hüceyrələrindəki CD47-dən çox, immun hüceyrələrindəki CD47-dən qaynaqlandığını göstərdi. Daha sonra heyvanların T hüceyrələrində CD47 olmadığı zaman melanomaya qarşı daha təsirli olduqları görüldü.

Komanda daha sonra xərçəng hüceyrələrinin bu prosesi necə manipulyasiya etdiyini araşdırdı və metastatik xərçəng hüceyrələrinin istehsal etdiyi və CD47-yə bağlanan böyük bir zülal olan Thrombospondin-1-ə (TSP-1) diqqət yetirdilər. TSP-1 çatışmazlığı olan siçanlarda T hüceyrələrinin daha az tükənmə əlamətləri göstərdiyi ortaya çıxdı.

TAX2 adlı peptid vasitəsilə CD47 və TSP-1 arasındakı əlaqənin bloklanması

sınaqdan keçirildi. Nəticələr aydın oldu: TAX2 T hüceyrələrinin aktivliyini qorumağa kömək etdi və melanoma və ya kolorektal xərçəngi olan siçanlarda şişin inkişafını yavaşlatdı. Müalicə olunan heyvanlardakı T hüceyrələri daha aktiv qaldı, daha çox immun gücləndirici sitokinlər buraxdı və şişlərə daha yaxşı daxil oldu. Əlavə olaraq, TAX2 kolorektal şiş modellərində PD1 immunoterapiyasının təsirini gücləndirdi. Bu yeni siqnalı bloklamaq həm müstəqil terapiya kimi, həm də mövcud nəzarət nöqtəsi müalicələrinə qarşı müqavimət riski olan xəstələrdə T hüceyrələrinin təsirini uzatmağa kömək edə bilər.