Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsində Xocalı soyqırımının şahidi olmuş zərərçəkmişin ifadəsi elan edilib

Bakı Hərbi Məhkəməsində Ermənistan Respublikası vətəndaşlarının ittiham olunduğu cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi oktyabrın 24-də sənədlərin elan olunması ilə davam etdirildi. Məhkəmə iclasında üzrlü səbəblə iştirak edə bilməyən zərərçəkmiş şəxslərin və onların hüquqi varislərinin ifadələri oxundu. Elan olunan ifadələrdən biri Fikrət Cavad oğlu Vəliyevə məxsus idi. O, Xocalı soyqırımının şahidi və zərərçəkmişi kimi 1992-ci ilin fevralında baş verən dəhşətli hadisələri, kütləvi qətlləri və girov götürülmə faktlarını ətraflı izah edib. Vəliyevin ifadəsi, mülki əhalinin şəhərdən qaçmağa çalışarkən yaşadıqları böyük faciəni və itkiləri göz önünə gətirir. Bu məhkəmədə Ermənistan vətəndaşları soyqırımı, müharibə cinayətləri və insanlıq əleyhinə digər ağır cinayətlərdə təqsirləndirilirlər.

Vəliyevin ifadəsinə görə, 1992-ci il fevralın 25-də gecə saatlarında Ermənistan hərbçiləri Xocalıdakı evləri yandırarkən o, Kətik meşəsi istiqamətində qaçıb. Qarqarçayın üzərindəki körpünün altında o, arvadı Ürüzə Xanlar qızını, bacısı Sürəyya Vəliyevanı və bacısı oğlu Anar İslam oğlu Əhmədovu, həmçinin yüzlərlə Xocalı sakinini görüb. Onlar birlikdə təxminən 300 nəfərlə Kətik meşəsinə doğru hərəkət ediblər. Kətik kəndinə yaxınlaşanda isə Ermənistan hərbçiləri tərəfindən atəşə tutulublar. Nəticədə adlarını bilmədiyi bir neçə Xocalı sakini öldürülüb və yaralanıb. Səhər meşədə rastlaşdığı şəxslər, Qaraqaya adlanan yerdə olan başqa Xocalı sakinlərinin də atəşə tutulduğunu və bir qisminin öldürüldüyünü bildiriblər. Sakinlərin əksəriyyətinin ayaqlarını bütün gecə meşədə qaldıqları üçün don vurub; bəzi insanlar donvurmadan ölüblər. Həmin gecə Vəliyevin bacısı və digər qohumları naməlum şəraitdə itkin düşüblər və onların taleyi haqqında heç bir məlumat yoxdur.

Dumanlı hava və bələdçilərin olmaması səbəbindən Ağdam rayonu istiqamətində yolu tapa bilməyən qrup, fevralın 27-də 230 nəfərlə Dəhrəz kəndinin yaxınlığından keçərkən yenidən atəşə məruz qalıblar. Bu hücum nəticəsində Bağırova Zəhra Sarı qızı, Telman, Mehti və adlarını xatırlamadığı dörd nəfər həlak olub, üç nəfər isə yaralanıb. Onlar girov götürülərək kənddəki mal tövləsinə oxşayan bir tikilidə saxlanılıb və orada işgəncələrə məruz qalıblar. Vəliyevə vurulan zərbələrdən kürəyinə bağladığı azyaşlı Anar Əhmədov yerə düşüb. Adını bilmədiyi bir Ermənistan hərbçisi uşağı təpikləyib, nəticədə Anarın başı güclə divara dəyib. Vəliyev uşağı götürməyə çalışsa da, hərbçi Anarı əlindən alıb yerə ataraq Azərbaycan dilində “sizin hamınızı öldürəcəyik” deyib. Girovların üstündə olan pul, qızıl və zinət əşyaları qarət edilib, onlar soyuq fermada ac-susuz saxlanılıblar.

Fermada saxlanılarkən, Ermənistan hərbçiləri girovların arasından bir qrup gənci ayırıblar. Bunlar Usubəli Qarayev, Zakir, Əliyar və Elşad Usubov, Rövşən Həsənov, Vüqar Hüseynov, Ülfət Əliyev, Tofiq Zeynalov, Elşad Həsən oğlu, Ələddin Paşayev, Siyavuş Halay oğlu, Rövşən Qaçay oğlu və Şahin adlı Xocalı sakinləri idilər. Onlar çölə çıxarılıb. Bundan sonra atəş səsləri, ardınca isə avtomobil səsi eşidilib. Həmin şəxslər bu günə qədər itkin düşmüş hesab olunurlar. Hazırda davam edən məhkəmə prosesi, Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində törədilmiş sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri, soyqırımı, terrorçuluq və hakimiyyəti zorla ələ keçirmə kimi çoxsaylı ittihamları əhatə edir. Bu ifadələr Xocalı faciəsi zamanı dinc əhaliyə qarşı yönəlmiş qəddar əməllərin miqyasını göstərir.