Cövdət Yılmaz: Türkiyə İqtisadiyyatı Dünya Ortalamasından Xeyli Yüksək İnkişaf Sərgiləyib

Türkiyə Respublikasının Vitse-prezidenti Cövdət Yılmaz, Türkiyə Palatalar və Birjalar Birliyində (TOBB) keçirilən Birgə Şura İclasında çıxış edərək, ölkə iqtisadiyyatının göstəricilərini açıqlayıb. O, 2003-2024-cü illəri əhatə edən təxminən rüblük əsrlik dövrdə dünya iqtisadiyyatının illik orta hesabla 3,5% böyüdüyünü, lakin Türkiyə iqtisadiyyatının bu müddətdə orta hesabla 5,4% inkişaf qeyd etdiyini bildirib. Vitse-prezident, bu rəqəmlərin Türkiyənin dünyanın xeyli üzərində bir böyümə performansı göstərdiyini sübut etdiyini vurğulayıb. Yılmaz çıxışında real sektorla (özəl sektorla) əməkdaşlığa böyük əhəmiyyət verdiklərini qeyd edərək, Orta Müddətli Proqramı və sektorial siyasətləri formalaşdırarkən hər zaman özəl sektorun fikirlərinə qulaq asdıqlarını deyib. O bildirib ki, real sektor ölkənin investisiya, məşğulluq, istehsal və ixrac siyasətlərində aparıcı rol oynayır və ölkəni bu səviyyəyə çatdırmaq üçün böyük zəhmət sərf edib. Yılmaz gələcəkdə də hər fürsətdə real sektorla bir araya gəlməyə və ölkənin inkişafına birgə töhfə verməyə davam edəcəklərini sözlərinə əlavə edib.

Cövdət Yılmaz qlobal vəziyyətdəki dəyişikliklərin düzgün təhlil edilməsinin vacibliyini vurğulayıb. O, dünyanın pandemiyadan sonra yeni şərtlər altında olduğunu və hələ də pandemiya əvvəlki səviyyəsinə tam qayıda bilmədiyini qeyd edib. Vitse-prezidentin sözlərinə görə, liberal, qaydalara əsaslanan qlobal ticarət sistemi zəifləyib, bir çox ölkələr, xüsusilə də ABŞ başda olmaqla, qoruyucu (proteksionist) siyasətləri ön plana çıxarıb. Eyni zamanda, süni intellekt başda olmaqla rəqəmsal sahədə böyük bir texnoloji çevrilmə yaşanır. O qeyd edib ki, dünyanın bu yeni şərtlərini dərindən analiz etmədən atılacaq heç bir addım mənalı və ya realist ola bilməz. Buna əlavə olaraq, Vitse-prezident geosiyasi gərginliklərin artdığını da dilə gətirib. O, bölgəmizdə, xüsusilə şimalda və cənubda isti münaqişələrin cərəyan etdiyi bir dövrdə iqtisadi siyasətləri formalaşdırarkən bu amilləri nəzərə almamağın mümkün olmadığını bildirib. Beləliklə, Türkiyə həm iqtisadi, həm texnoloji, həm də siyasi baxımdan dünyanın gedişatını oxuyaraq hərəkət etmək məcburiyyətindədir.

Yılmaz Türkiyə iqtisadiyyatının pandemiyadan sonrakı dövrdəki göstəricilərinin həqiqətən əhəmiyyətli olduğunu bildirib. Əgər pandemiya əvvəlini 100 vahid qəbul etsək, dünya iqtisadiyyatı son 4-5 ildə 115-ə yüksəlib. Ancaq Türkiyə iqtisadiyyatı eyni dövrdə 100-dən 130-a çatıb. Bu, ölkəmizin dünya performansı ilə müqayisədə təxminən iki qat artıq böyümə göstərdiyi deməkdir. Əlbəttə ki, bu yüksək performans problemlərimizin olmadığı anlamına gəlmir. Dünyanın hər yerində olduğu kimi, Türkiyədə də həll edilməli olan çətinliklər var. Bu problemlər müzakirə ediləcək və onların üzərinə gediləcək. Lakin biz dövlətlə özəl sektorun birlikdə nümayiş etdirdiyi müqavimət və böyüməni də görməliyik. Əgər son beş ildə dünyanın iki qatı qədər böyümə qeyd edib və iqtisadiyyatımızı bu şəkildə dayanıqlı saxlaya bilmişiksə, bu nailiyyətin əhəmiyyətini hər kəs başa düşməlidir.

Vitse-prezident inflyasiya ilə bağlı məlumat verərək, illik inflyasiya dərəcəsinin 31,07%-ə qədər endiyini qeyd edib. Bazar aktorlarının inflyasiya gözləntiləri yaxşılaşsa da, hələ də tam istənilən səviyyədə deyil. Məsələn, hazırda real inflyasiya 31% olsa da, real sektorun bir il sonrakı inflyasiya gözləntisi 35% civarındadır. Yılmaz vurğulayıb ki, bu gözləntilər aşağı endirilməlidir, çünki yüksək gözləntilər bazardakı qiymət spiralını qidalandırır. Bu yüksək gözləntiləri qidalandıran amillərdən biri də sosial mediadakı qavrayışlardır. O bildirib ki, sosial mediada heç bir əsası və elmi etibarlılığı olmayan iddiaların qavrayış yaratdığını görürük. Bu cür strukturlardan biri də, guya statistika hazırladığını iddia edən “ENAG” adlı qurumdur. Yılmaz bu qurumun metodologiyasının etibarlı olmadığını, beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmədiyini və şəffaflıqdan məhrum olduğunu deyib. O, 3-5 nəfərlik qrupun internet vasitəsilə məlumat toplayaraq cəmiyyətə ideoloji səbəblərdən yalan qavrayışlar pompaladığını dilə gətirib. Buna qarşı alimlər başda olmaqla hamımız daha ayıq olmalıyıq. Vitse-prezident xəbərdarlıq edib ki, iqtisadiyyatımız və millətimizin gələcəyi üzərində qavrayışlardan istifadə edərək bəzi əməliyyatların aparılmasına imkan verməməliyik.

TOBB sədri Rifat Hisarcıklıoğlu da öz növbəsində iqtisadiyyatda çətin bir prosesdən keçdiyimizi təsdiqləyib. O, dünyada ticarət müharibələrinin və proteksionizmin genişləndiyini, qlobal böyümə və ticarətin əvvəlki sürətini itirdiyini bildirib. Hisarcıklıoğlu qeyd edib ki, Türkiyə iqtisadiyyatı da bütün bu hadisələrdən mənfi təsirlənsə də, iş dünyası ümidsizliyə qapılmır. İş dünyası olaraq hər şəraitdə istehsal etməyə, məşğulluq yaratmağa və ixrac etməyə qətiyyətli olduqlarını vurğulayıb. O, dövləti hər zaman yanlarında görmək istədiklərini bildirərək, əsas prinsipi xatırladıb: özəl sektor güclü olarsa, Türkiyə güclü olar.